Loại trừ CO2 khỏi khí quyển

Rút carbon dioxide (CO₂) từ không khí là điều bắt buộc phải làm nếu con người muốn giới hạn tình trạng ấm lên toàn cầu, và một công ty khởi nghiệp ở bang California (Mỹ) có thể làm điều đó nhờ vào đá vôi.

Công ty Heirloom Carbon, trụ sở TP San Francisco (bang California), đã trở thành tên tuổi được nhiều người săn đón trong lĩnh vực công nghệ loại trừ CO₂ khỏi không khí. Hãng vừa ký xong thỏa thuận với Tập đoàn Microsoft với mục tiêu hỗ trợ nhà sản xuất hệ điều hành Windows đáp ứng mục tiêu phát thải carbon bằng 0.

Cỗ máy thời gian

Trong bối cảnh các chính phủ trên thế giới đang vận dụng những sáng kiến tương tự nhằm hoàn thành các mục tiêu về khí hậu, nhà đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Hãng Heirloom Carbon Shashank Samala so sánh hành động trực tiếp loại trừ CO₂ khỏi không khí chẳng khác nào “cỗ máy thời gian” đưa con người quay về thời điểm không khí trong lành.

“Nếu bạn thực sự muốn đảo ngược tình trạng biến đổi khí hậu để quay về thời trước đây, loại trừ carbon là điều sát sườn nhất mà chúng ta có thể thực sự loại bỏ tàn tích của khí phát thải khỏi không khí”, AFP dẫn lời CEO Samala. Thải bỏ carbon cũng sẽ là đề tài trung tâm của nhiều cuộc thảo luận tại hội nghị chống biến đổi khí hậu COP28, sẽ diễn ra tại Dubai (UAE) từ ngày 30.11 đến 12.12. Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC), cơ quan đằng sau các hội nghị thượng đỉnh COP, cho rằng việc triển khai nỗ lực loại trừ CO₂ và các hệ thống tồn trữ carbon là cách tiếp cận không thể tránh khỏi nếu nhân loại muốn đạt yêu cầu giới hạn nhiệt độ tăng thêm ở mức dưới 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.

Nhà đồng sáng lập kiêm giám đốc nghiên cứu Noah McQueen cho biết công ty ông biến đá vôi thành “miếng bọt biển” để hút CO₂ khỏi không khí. Kế đến, họ “vắt sạch” miếng bọt biển này và lưu trữ CO₂ thu được vô bên trong các bể chứa dưới lòng đất.

Việc loại trừ CO2 khỏi không khí chẳng khác nào “cỗ máy thời gian” để quay về thời điểm không khí trong lành

Nỗi ám ảnh từ thuở ấu thơ

CEO Samala nhớ lại những trận bão tố, hạn hán và các đợt sốc nhiệt là chuyện thường xảy ra trong thời gian ông còn nhỏ ở Ấn Độ. “Tôi nhớ mẹ tôi phủ chiếc khăn ướt lên một cái quạt và sử dụng nó như là thiết bị điều hòa nhiệt độ phiên bản người nghèo. Biến đổi khí hậu gieo rắc những hậu quả đầy bất công cho nhóm người yếu thế và dễ bị ảnh hưởng”, ông chỉ ra.

Ông Samala có thời gian ngắn làm việc cho công ty công nghệ tài chính Square sau khi hoàn tất bằng kỹ sư ở Mỹ và kế đến sáng lập một hãng điện tử. Thế nhưng, nỗi ám ảnh về biến đổi khí hậu luôn đeo bám ông, nhất là trong lúc bang California gần đây đều phải trải qua những đợt hạn hán nghiêm trọng và cháy rừng khủng khiếp mỗi năm. Ông quyết định chuyển nghề.

Sau khi đọc báo cáo IPCC năm 2018, ông Samala tập trung vào công nghệ loại trừ carbon khỏi không khí, lĩnh vực cấp bách cần đến sáng kiến và đầu tư. Kỹ thuật Tóm trực tiếp carbon từ không khí (DAC), như Heirloom và công ty tiên phong Climeworks (Thụy Sĩ) đang theo đuổi, khác với những hệ thống loại trừ carbon tại nguồn (CCS), như từ các ống khói nhà máy.

Hiện Heirloom tự đặt mục tiêu rút khỏi khí quyển 1 tỷ tấn CO₂/năm vào năm 2035. Đây là con số không hề ít trong số từ 10 đến 20 tỷ tấn carbon mà Viện Hàn lâm Khoa học Mỹ cho rằng cần phải loại trừ mỗi năm từ đây cho đến năm 2050.

BẠCH LINH