Mùa sấu bắt đầu từ tháng 6 đến tháng 9 hằng năm. Vào mùa, ở bất cứ khu chợ lớn nhỏ nào tại Hà Nội cũng thấy sự xuất hiện của những thúng, mẹt đựng đầy quả sấu. Loại quả này có vị chua, giòn, thanh mát, có thể dùng để chế biến nhiều món ăn, thức uống. Trong đó, có một món rất phổ biến, người miền Bắc nói chung và dân Hà Nội nói riêng đều thấy quen, đó là món sấu đá.
Thật thích thú khi được thưởng thức một ly sấu đá giữa buổi trưa oi ả. Món giải khát này rất dễ uống, ai cũng có thể dùng được, bởi vị ngọt ngào của đường phèn, vị chua thanh của quả sấu xanh hòa quyện vào nhau, kết hợp với đá lạnh mát mẻ, tạo nên sự khoan khoái. Thi thoảng, xen lẫn mỗi lần uống hớp nước mát, dùng thìa vớt một quả sấu bỏ miệng nhai sẽ cảm nhận vị giòn tan và ngon đến khó tả... Không chỉ dân địa phương mà khách phương xa hay nhiều người đến từ nước ngoài cũng thích thức uống này.
Để làm nên món sấu đá ngon ngọt chuẩn vị thực ra không hề khó, nhưng cũng không quá dễ. Sở dĩ tôi nói vậy là vì, cách chế biến thì đơn giản, nhưng nếu không có chút kỹ thuật thì món sấu ngâm đường sẽ bị hỏng. Sấu ngâm đường chuẩn vị, để được lâu, không bị lên men và hỏng, đòi hỏi người chế biến phải cẩn thận trong từng công đoạn. Quả sấu xanh sau khi mua về được gọt vỏ sạch, dùng dao khía các đường trên thân quả, ngâm trong nước vôi (hoặc phèn chua), sau đó rửa sạch bằng nước lạnh rồi vớt ra phơi cho khô ráo nước. Bước tiếp theo, bỏ những quả sấu đó vào hũ, cứ một lớp quả lại xen kẽ rắc lên một lớp đường kính dày, theo tỷ lệ 1 kg sấu xanh là 2 kg đường. Khoảng chục ngày sau, đường tan, vị ngọt ngấm vào những quả sấu, khi đó bắt đầu dùng pha đồ uống được rồi. Hũ sấu chế biến như vậy có thể để được không chỉ một, mà vài năm cũng không sao...
Mùa sấu ở Hà Nội, dân thủ đô thường được thỏa thích thưởng thức những món ăn, đồ uống khoái khẩu làm từ quả sấu; còn với những người con xa xứ, hẳn sẽ nhớ lắm khi nhắc đến các món này. Và không biết tự bao giờ, ly sấu đá mát lạnh cũng đã có mặt trong danh mục thức giải khát ở một số quán ăn tại TPHCM - những quán mang hương vị đặc trưng mà chủ nhân là người Hà thành, hoặc đến từ các tỉnh miền Bắc.
NGUYỄN THỊ HẢI
ĐH Văn hóa
Bình luận