Nếu nhà thờ không có tháp chuông?

Câu hỏi này làm tôi nhớ tới hai dữ kiện. Thứ nhất, đó là một câu thơ của tác giả Nguyễn Vân Thiên, thế này: “Nhà thờ không có tháp chuông/ Trên thập tự Chúa có buồn hay không?”. Trong tổng thể, bài thơ thể hiện tình cảm của người viết với xóm đạo, với đời sống đức tin và những kỷ niệm vui buồn, rất quen thuộc đã qua. Thứ hai, đây cũng là một ý trong mẩu chuyện của cha Piô Ngô Phúc Hậu trong cuốn Nhật ký Truyền giáo. Cha kể chuyện một nhóm trong ban hành giáo đi vận động xin kinh phí để xây tháp chuông vì nhà thờ đã xây xong mà chưa có tháp, nếu không xây thì không khánh thành được. Họ đạo ấy có chừng 400 giáo dân và sau khi nghe xong cha liền thắc mắc sao phải xây nhà thờ cho lớn. Ban hành giáo nói liền: “Không xây thì thua người ta sao?”. Lúc ấy, cha Piô Hậu cho rằng người giáo dân chân thành để lo cho họ đạo mình những nhu cầu trước mắt, nhưng ngài cũng nghĩ tới những điều sâu xa hơn, đó là có cần thiết xây nhà thờ cho hoành tráng, tháp chuông lớn, hao tốn tiền bạc? Theo ngài, số tiền ấy nếu đem mua Thánh Kinh để phát cho từng nhà thì chắc chắn phải được tới mấy chục ngàn cuốn. Trong các gia đình Công giáo mỗi nhà đều có đầy đủ Kinh Thánh chưa?

Câu chuyện này khiến tôi tự vấn: “Đâu là giá trị cốt lõi trong đời sống đạo và thực hành đạo?”. Ngày nay, những thực tế quy mô, lộng lẫy, hoành tráng đôi khi lại khó níu kéo được tâm hồn nào đến để ở lại, dừng chân. Rất nhiều khi đứng trước những công trình đồ sộ, sự choáng ngợp đã chiếm lĩnh, thay cho sự bình an, sâu lắng trong tâm hồn. Và dù đứng trước ngôi thánh đường có phần nguy nga vẫn thấy lòng bộn bề. Cha Hậu kể câu chuyện trên, bối cảnh khi ngài đi truyền giáo ở miền sông nước mấy mươi năm trước nhưng cho đến bây giờ, vẫn có ý nghĩa. Người ta sẽ thấy quá “kỳ cục” nếu nhà thờ không có tháp chuông. Không ít nơi đang chạy đua xây cất, để đọng lại dấu ấn, gây chú ý. Trong khi đó, những giá trị cốt lõi của Tin Mừng dễ bị lãng quên. Sẽ thật kỳ cục khi đối diện ngôi nhà thờ nguy nga là một túp lều xập xệ của bổn đạo hay ai đó trong xóm lo kiếm ăn từng bữa; trẻ em đói rách, bỏ học nửa chừng vì sống trong cảnh gia đình thiếu hụt. Cũng sẽ thật kỳ cục khi trong ngôi nhà thờ đó, các hội đoàn ganh tị nhau, ghen ghét nhau…

Mùa Chay 2025

Hoàng Lan, TPHCM