Nghe để sống

Giáo hội mong ước các tín hữu nghe được tiếng Chúa để phát huy sự sống phi thường mà Chúa Giêsu Phục Sinh ban cho. Đức Giêsu nói với người Do Thái qua bài Tin Mừng: “Chiên của tôi thì nghe tiếng tôi, tôi biết chúng và chúng theo tôi. Tôi ban cho chúng sự sống đời đời” (Ga 10,27). Hãy cùng suy niệm về khả năng nghe để sống đang rất cần trong thời đại này.

Khả năng nghe của con người

Rất nhiều người ít quan tâm đến khả năng nghe của mình, nên chưa làm cho đời sống thêm dồi dào và hạnh phúc. Trái lại, người ta còn lạm dụng khả năng đó để làm tổn thương sự sống của mình và của người khác.

Con người biết nghe sớm hơn biết nói: trẻ sơ sinh bắt đầu hiểu các từ ngắn gọn và các mệnh lệnh căn bản như “bú”, “ngủ”, “ngoan”, “nằm” từ vài tháng tuổi. Cha mẹ và người chăm sóc trẻ càng nói chuyện với trẻ, đứa bé càng phát triển về âm thanh và ngôn ngữ. Sự phát triển này là yếu tố sống còn cho khả năng tương tác với những người sống chung, cũng như giúp đứa trẻ hiểu biết về thế giới, phát triển các kỹ năng suy nghĩ, lý luận và giải quyết vấn đề sau này.

Nhiều người vô tình làm hại thính giác và khả năng nói của trẻ vì không muốn trẻ khóc. Trẻ sơ sinh khóc 1-3 tiếng mỗi ngày để phát triển phổi và cơ thể. Vậy mà, người lớn thường dỗ trẻ bằng cách đung đưa vật, mở nhạc, tivi, hoặc thiết bị điện tử. Những âm thanh và hình ảnh không phù hợp này khiến não trẻ tiếp nhận dữ liệu vô nghĩa. Vì chúng chỉ nghe mà không thấy nên không biết phải mở miệng phát âm như thế nào, do đó dần dần mất khả năng nói và hiểu biết.

Tai bổ sung thông tin cho mắt, giúp con người nhận biết thế giới qua âm thanh. Cơ quan thính giác chuyển sóng âm thành xung thần kinh, truyền đến vỏ não thính giác, rồi một phần lên vỏ não ngôn ngữ để tạo thành từ ngữ và lưu vào bộ nhớ. Trẻ 1-2 tháng tuổi nhớ vài từ quen thuộc, đến 1 tuổi biết vài chục từ, và 2-3 tuổi cần nhớ hàng trăm từ cùng cách phát âm đúng. Việc tiếp xúc quá sớm với âm thanh từ TV, điện thoại, mà không quan sát mẹ phát âm, khiến trẻ mất khả năng nói, trở nên ít nói, lầm lì, và phá phách do không thể diễn đạt ý mình.

Người lớn ngày nay còn lạm dụng khả năng nghe này hơn nữa. Nhiều người không để yên cho não nghỉ ngơi mà nghe đủ thứ âm nhạc, những lời hội thoại trong các chương trình truyền hình, phim ảnh, những lời tục tĩu, chửi rủa, những câu nói hài hước nhảm nhí rẻ tiền… Tất cả những âm thanh đó đều được ghi nhận và chứa vào bộ nhớ trong não của con người. Do đó bộ nhớ của họ đầy những lời nói tiêu cực, trong khi những lời thanh cao, tích cực chứa đựng sự thật và những giá trị tinh thần cao quý lại rất ít và bị vùi lấp trong mớ âm thanh hỗn độn kia. Vì thế, ai cũng cần phải đào luyện khả năng nghe của mình để sống dồi dào.

Khả năng nghe để sống dồi dào và sống phi thường

Cho đến hôm nay, dù với biết bao tiến bộ của khoa học hiện đại, thiết bị tiên tiến, các nhà bác học vẫn chưa tìm ra tiến trình làm sao những xung động điện trong các dây thần kinh ở bộ não, lại chuyển hóa thành những tư tưởng cao đẹp hay xấu xa trong tinh thần của con người? Đây là một mầu nhiệm chỉ dành riêng cho Thiên Chúa là chủ tinh thần của con người. Chỉ có Chúa là tinh thần tuyệt đối mới giải thích được mầu nhiệm này, vì Ngài đã dựng nên con người theo hình ảnh mình và ban cho họ tinh thần.

  Chỉ có Ngài mới nói cho con người và ban ơn cho họ nhận ra được tiếng nói của Ngài trong vạn vật, trong các biến cố của đời sống và lịch sử, trong lương tâm ngay chính của con người, cũng như trong Thánh Kinh là phương tiện Chúa dùng để nói với họ. Nếu họ chiều theo những cảm xúc tiêu cực, tâm tình bất chính, tham vọng bất lương, dục vọng thấp hèn, thì họ không thể nghe được tiếng nói của Thiên Chúa và không thể phát huy được sự sống phi thường của Ngài (x. Cv 13, 46-47)

Vào thời sau hết này, Thiên Chúa đã nói với con người qua chính Con Một của Ngài là Đức Giêsu Kitô, khi cho Ngôi Lời Thiên Chúa làm người. Vì thế, Đức Giêsu là lời cụ thể của Thiên Chúa: lời sự thật và sự sống, để tất cả những ai nghe được tiếng của Người đều có thể đón nhận được sự thật và sự sống của chính Thiên Chúa. Đức Giêsu đã chứng minh mình là Lời đó qua toàn thể đời sống, qua lời giảng dạy đầy uy quyền, qua những phép lạ, và nhất là qua cái chết và cuộc sống lại của Người, để những ai tin vào Người sẽ nghe được tiếng của Thiên Chúa và được sống đời đời.

Đức Giêsu nói với ta hôm nay: “Chiên của tôi thì nghe tiếng tôi, tôi biết chúng và chúng theo tôi. Tôi ban cho chúng sự sống đời đời. Không bao giờ chúng phải diệt vong và không ai cướp được chúng khỏi tay tôi. Cha tôi, Đấng đã ban chúng cho tôi, thì lớn hơn tất cả, và không ai cướp được chúng khỏi tay Chúa Cha. Tôi và Chúa Cha là một” (Ga 10,27-30).

Quả thật, chúng ta là chiên của Đức Giêsu vì tin vào Người. Chiên của Người thì nghe được tiếng Người vì Người ban cho khả năng nghe và nhận ra Người. Người ban những ân huệ của Chúa Thánh Thần để giúp ta nghe được tiếng Chúa và bước theo con đường sự thật và sự sống.

Hôm nay, nhân dịp tìm hiểu về khả năng nghe của con người, mỗi người nên dành ít phút trong ngày để cầu nguyện và thinh lặng, hầu có thể nghe được tiếng nói chân thành của lòng người, cũng như nghe được tiếng nói sống động của Thiên Chúa.

Lm Antôn Nguyễn Ngọc Sơn