Nguồn tư liệu quý giá, chân thực và thiết thực

Tháng 6 năm 1992, tôi về công tác ở Trung tâm khoa học về tôn giáo (sau này là Viện Nghiên cứu Tôn giáo, trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam), được phân công nghiên cứu về Công giáo.

Nhận nhiệm vụ, tôi hết sức hoang mang. Một câu hỏi luôn thường trực trong tôi: lấy đâu ra tư liệu để nghiên cứu? Với công việc nghiên cứu không có tư liệu, theo đó là nguồn xuất xứ bị coi là viết chay và không thể tin cậy. Trong khi đó, “kho” tư liệu của Trung tâm (sau này là Viện Nghiên cứu Tôn giáo) thời gian đầu thiếu vắng tư liệu về Công giáo. Dần dần, có được một số ấn phẩm in Ronéo về Công giáo của Ủy ban Đoàn kết Công giáo Thành phố Hồ Chí Minh in trong Tủ sách Đại kết.

Qua tìm hiểu, tôi biết báo CGvDT có hai ấn phẩm: Tuần báo và Nguyệt san Công giáo và Dân tộc. Viện Nghiên cứu Tôn giáo những năm đầu thành lập không có kinh phí để mua hai ấn phẩm trên. Vì vậy tôi phải tìm đọc tại Thư viện Trung ương Quân đội.

Ngay từ ngày đầu tiên tiếp cận hai ấn phẩm trên, tôi thực sự “choáng” bởi nguồn tư liệu dồi dào, phong phú. Thời đó chưa có máy photo, việc “lấy” tư liệu phải viết tay. Vì thế trừ những ngày hội họp, còn lại tôi đều đến thư viện Trung ương Quân đội để “khai thác” tài liệu. Tôi bắt đầu lần giở những số báo đầu tiên. “Thần tốc” ghi chép những văn kiện của Giáo hoàng, của Tông tòa, của Thượng Hội đồng Giám mục… theo trật tự thời gian. Một mảng tư liệu quan trọng thứ hai là những sự kiện của Giáo hội Công giáo Việt Nam, từ việc phong Giám mục, phong linh mục từng giáo phận; lịch sử giáo xứ, giáo phận mà báo đăng tải. Đặc biệt là các Thư chung, Thư Mục vụ của Hội đồng Giám mục Việt Nam với bắt đầu từ Thư chung 1980.

Không chỉ khai thác về tư liệu mà qua hai ấn phẩm của báo, tôi còn học được những khái niệm, thuật ngữ cũng như “ngôn ngữ nhà đạo”.

Tôi trở nên “nghiện” báo lúc nào chẳng hay. Thông lệ tôi đón đọc báo theo tuần (tuần báo), theo tháng (nguyệt san). Khi nào báo về chậm thì thấy nhớ. Báo về dù đang làm việc gì tôi đều dừng lại, đọc “lướt” qua các đề mục, đánh dấu rồi ghi chép vào sổ tay tên bài báo, số báo, để tiện cho việc khai thác.

Vậy là đã hơn 32 năm tôi “hiệp hành” với báo Công giáo và Dân tộc. Thời gian nhìn lại, tôi nhận thấy những kết quả nghiên cứu của mình (dù còn hết sức nhỏ bé) đều có nguồn tư liệu QUÝ GIÁ - CHÂN THỰC VÀ THIẾT THỰC của BÁO.

Nhân sinh nhật lần thứ 48 của báo, tôi trân trọng tri ân và chúc báo luôn giữ vững và phát huy những thành tựu đã đạt được, hầu giúp cho bạn đọc, trong đó có các nhà nghiên cứu, có nguồn tư liệu dồi dào để hiểu biết, nghiên cứu về “Công giáo và Dân tộc”.