Nguyên lão Nghị viện La Mã đã ghi lại cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu

Việc Chúa Giêsu bị hành hình trên thập tự giá đã được phản ảnh trong sử ký nổi tiếng tôn trọng sự thật của Tacitus thuộc Viện Nguyên lão La Mã vào thế kỷ thứ nhất.

Nhân vật lịch sử Tacitus, tên đầy đủ là Publius (hoặc Gaius) Cornelius Tacitus, là Nguyên lão Nghị viện (thượng nghị sĩ) và sử gia nổi tiếng của đế quốc La Mã. Ðược người đời sau ca tụng là một trong những nhà sử học vĩ đại và lỗi lạc nhất của nhân loại, ông để lại không ít bộ sử ký và tác phẩm thơ ca đặc sắc, có giá trị lịch sử cao. Trong số này, nổi tiếng nhất chính là Biên niên sử và Lịch sử La Mã, ghi chép và đánh giá các triều đại dưới sự cai trị lần lượt của những Hoàng đế Tiberius, Claudius, Nero, và nhóm trị vì vào cái gọi là Năm của Tứ Ðế (69 sau công nguyên). Ðây là hai công trình bao quát lịch sử của đế chế La Mã từ cái chết của Hoàng đế Augustus vào năm 14 sau công nguyên đến những năm của chiến tranh Do Thái - La Mã đệ nhất (năm 70 sau công nguyên). Và cũng trong Biên niên sử, người đời sau tìm được những dòng ghi chép được cho là phản ảnh việc hành hình Chúa Giêsu trên thập giá.

Nguyên lão Nghị viện Tacitus (tại thế khoảng từ năm 56-120 sau công nguyên) không phải là một sử gia bình thường. Ông lần lượt đảm nhiệm nhiều chức vụ cấp cao trong sự nghiệp chính trị. Năm 88, ông được cử làm Pháp quan và đến năm 97 thăng chức lên Tổng tài. Trên những cương vị này, Tacitus tiếp cận được nhiều tư liệu quý và các nguồn tin chính xác để viết hai bộ sử ký, trong đó có Biên niên sử ghi lại các cuộc hành hình người Công giáo dưới thời Hoàng đế Nero, cho phép xác nhận vụ đóng đinh Chúa Giêsu vào thời đó, cũng như vai trò của Tổng trấn Pontius Pilatus trong vụ xét xử dẫn đến cái chết của Người. Những ghi chép tương đối khách quan của Tacitus được xem là sử liệu quan trọng ngoài Kitô giáo, giúp các nhà nghiên cứu tìm hiểu thêm về các khía cạnh liên quan đến biến cố Chúa chịu đóng đinh.

Chào đời sau khi cuộc khổ nạn của Chúa diễn ra khoảng 25 năm, và vào giai đoạn những Kitô hữu đời đầu đang bị bách hại, sử gia Tacitus ắt hẳn đã đặt câu hỏi về vụ hành hình Chúa Giêsu, cũng như tại sao các Kitô hữu lại đặt trọn vẹn niềm tin về điều đã làm, và sẵn sàng chịu những hình phạt khủng khiếp. Tacitus đề cập đến những người Công giáo tại Rome khi viết về vụ hỏa hoạn khủng khiếp tại thành Rome vào năm 64. Hoàng đế Nero đã cáo buộc những người theo Kitô giáo đã tạo ra vụ cháy, dẫn đến các vụ hành quyết những người này. Vị này đã viết:“…Buộc tội và áp đặt những cực hình tàn nhẫn nhất đối với tầng lớp bị ghét cay ghét đắng, mà theo quần chúng gọi là người theo đạo Kitô. Christus, tức cái tên mà những người Kitô giáo đã lấy tên theo, trải qua hình phạt không thể nào khủng khiếp hơn vào triều đại của Hoàng đế Tiberius (trị vì năm 14-37 sau công nguyên), dưới bàn tay của một trong những tổng trấn của chúng ta là Pontius Pilatus. Theo đó, lệnh bắt giữ đã được tiến hành đối với những người nhận tội, và kế đến, dựa trên thông tin của họ, vô số người bị kết án”.

Tranh vẽ vụ hoả hoạn khủng khiếp tại thành Rome vào năm 64

Kế đến, ông mô tả những vụ hành hình các Kitô hữu với đủ các chi tiết rùng rợn và tàn khốc nhất, bao gồm bị quẳng vào đàn chó đói, đóng đinh trên thập tự giá, hỏa thiêu… Thậm chí Hoàng đế Nero còn mở cửa vườn thượng uyển của mình cho các vụ hành hình, và tổ chức buổi biểu diễn tại đấu trường La Mã, trong khi bản thân Nero hòa lẫn vào đám đông bằng việc cải trang thành người đánh xe ngựa. “Những gì đang diễn ra dường như không phải vì lợi ích của mọi người, mà xuất phát từ sự tàn nhẫn của một cá nhân”, theo Biên niên sử.

Một tập sách sử của Tacitus được in lại năm 1598 đang được lưu giữ ở Empoli - Ý

Bộ phim Paul, Apostle of Christ (Phaolô, tông đồ của Ðức Kitô) vào năm 2018 đã sử dụng các chi tiết trên. Trong phim, khi thánh Luca do diễn viên Jim Caviezel thủ vai âm thầm chạy băng qua đường phố của Rome để thăm một cộng đồng Kitô hữu, một cảnh tượng đã được chiếu lên màn hình. Một người đàn ông bị trói vào mặt bên cửa tòa nhà, chuẩn bị bị châm lửa để trở thành “đuốc sống” trong đêm. Giới sử gia đã tranh luận về tính xác thực của các thông tin này trong sử ký của thượng nghị sĩ Tacitus. Tuy nhiên, Lawrence Mykytiuk, trợ lý giáo sư của Ðại học Purdue (bang Indiana, Mỹ), nhấn mạnh một thực tế: Tacitus là “một trong những sử gia nổi tiếng nhất vào thời La Mã, nếu không muốn nói là người giỏi nhất, và chưa bao giờ chịu viết những thông tin sơ suất, cẩu thả mà chưa được kiểm chứng”.

Văn bản Tacitus viết về các Kitô hữu đời đầu

“Vào thời kỳ đầu của sự nghiệp, khi Tacitus là thống đốc, nhiều khả năng ông đã giám sát các vụ xử, thẩm vấn những người bị khép tội vì theo đạo Kitô”, học giả Mykytiuk viết. “Vì vậy Tacitus có cơ hội vô cùng cao để đối mặt với các thông tin mà ông muốn thẩm định độ chính xác trước khi chấp nhận nó là sự thật”.

LING LANG