Các thành phố ở châu Á và Mỹ phát thải nhiều khí nhà kính nhất, với Thượng Hải (Trung Quốc) đứng đầu danh sách, theo cơ sở dữ liệu mới.
Theo dữ liệu mới nhất của Climate TRACE - Tổ chức độc lập chuyên về giám sát và công bố lượng khí thải, các thành phố ở châu Á và Mỹ là những nơi phát thải nhiều nhất những loại khí gây hiệu ứng nhà kính, góp phần cho biến đổi khí hậu. Dữ liệu tổng hợp các số liệu từ vệ tinh và những trạm mặt đất được phân tích bằng trí thông minh nhân tạo (AI) để rút ra kết luận đối với hơn 9.000 vùng đô thị khắp thế giới, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tìm hiểu ô nhiễm đô thị trên quy mô toàn cầu.
Các số liệu đáng báo động
Thượng Hải (Trung Quốc) đứng đầu danh sách khi phát thải 256 triệu tấn khối khí gây hiệu ứng nhà kính, hơn hẳn số liệu trên cả nước của những quốc gia như Colombia và Na Uy. Theo sát là Tokyo (Nhật Bản) với lượng phát thải 250 triệu tấn khối, số liệu sẽ đưa thủ đô Nhật Bản vào danh sách 40 hạng đầu nếu là một quốc gia. TP New York (bang New York, Mỹ) phát thải 160 triệu tấn khối và con số của TP Houston (California) là 150 triệu tấn khối. Seoul (Hàn Quốc) đứng thứ 5 trong số các thành phố với 142 triệu tấn khối khí nhà kính. Nếu xét theo cấp tiểu bang và tỉnh, có đến 7 khu vực phát thải hơn 1 tỷ tấn khối khí nhà kính mỗi năm. Dẫn đầu là tỉnh Sơn Đông ở Trung Quốc với 1,28 tỷ tấn khối. Kế đến là Hà Bắc, Sơn Tây, Nội Mông, Giang Tô và Quảng Đông (đều thuộc Trung Quốc) và bang Texas (Mỹ) đứng thứ 6 trên thế giới trong số các khu vực góp phần phát thải khí nhà kính.
Trên toàn cầu, tổng lượng khí carbon dioxide (CO2) và mêtan tăng 0,7% trong năm ngoái, tăng lên 61,2 tỷ tấn khối. Riêng khí mêtan tăng 0,2%. Trung Quốc, Ấn Độ, Iran, Indonesia và Nga nằm trong số các quốc gia có lượng khí thải tăng mạnh nhất từ năm 2022 đến năm 2023, trong khi Venezuela, Nhật Bản, Đức, Vương quốc Anh và Mỹ giảm được tình trạng ô nhiễm đáng kể nhất.
Ông Gavin McCormick, nhà đồng sáng lập Climate TRACE, giải thích rằng sở dĩ lượng khí thải tăng lên vì họ đã mở rộng phạm vi thu thập dữ liệu, cũng như quan sát được nhiều khí thải trong nhiều lĩnh vực hơn trước đó. Climate TRACE định lượng lượng khí thải đến từ carbon dioxide, mêtan, oxit nitơ và các chất gây ô nhiễm không khí như carbon monoxide, các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, amoniac và sulfur dioxide.
Trở ngại của đàm phán về khí hậu
Cựu Phó Tổng thống Mỹ Al Gore nhận xét dữ liệu mới phản ánh mối đe dọa lớn nhất về sức khỏe mà con người đang phải đối mặt khi hít thở trong bầu không khí đầy ô nhiễm. Ông chỉ trích việc các cuộc đàm phán về khí hậu (COP) được các nước có quyền lợi về khai thác dầu mỏ tổ chức. Chẳng hạn, chủ nhà Hội nghị Liên Hiệp Quốc về Biến đổi khí hậu (COP) năm nay là Azerbaijan, một quốc gia dầu mỏ và là quê hương của những giếng dầu đầu tiên thế giới, còn chủ nhà năm ngoái là Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE).
Ông Gore nhận xét rằng thật không may khi ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch và các quốc gia dầu mỏ nắm quyền kiểm soát COP ở mức độ gây quan ngại. Ông cho rằng quyền tổ chức COP chuyển cho Brazil vào năm sau sẽ có thể thay đổi chiều hướng này, nhưng cảnh báo đối thoại về khí hậu đang đối mặt nguy cơ khi ngành khai thác dầu mỏ đang can dự nhiều hơn trên bàn thương thuyết.
Giới chức và những nhà vận động về khí hậu đang ngày càng bất an khi các nỗ lực thương thuyết do LHQ triển khai vẫn không thể giảm được lượng nhiên liệu hóa thạch sử dụng, cũng như các quốc gia và những công ty hiện vẫn chọn dầu mỏ là nguồn năng lượng chính. Cựu Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon, bà Christiana Figueres, cựu trưởng ban khí hậu của LHQ và là người góp phần quan trọng trong việc đạt được Thỏa thuận Paris, cùng các nhà khoa học khí hậu hàng đầu đã ký vào lá thư kêu gọi hãy đẩy mạnh nỗ lực cải tổ hoạt động đàm phán về khí hậu. Lá thư ghi rõ “quá trình đàm phán về khí hậu trên toàn cầu đã bị đình trệ và không còn phù hợp với mục tiêu ban đầu”. Đây là lời đáp cho nhận xét của Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev rằng dầu mỏ và khí đốt “là quà tặng của Thượng Đế”.
Kick Big Polluters Out - Liên minh về chống ô nhiễm môi trường - chỉ ra một thực tế báo động: danh sách tham dự chính thức của các cuộc đàm phán COP29 ở Azerbaijan có ít nhất 1.770 cái tên vận động hành lang cho việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Cựu quan chức về môi trường của Samoa Cedric Schuster cho biết khối đàm phán đang nhắc nhở cho thế giới rằng tại sao chúng ta cần phải đạt được thỏa thuận ngăn chặn biến đổi khí hậu. “Chúng tôi có mặt ở đây để bảo vệ Thỏa thuận Paris”, ông Schuster nói đến thỏa thuận đạt được năm 2015 ở Pháp về hạn chế tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 1,5 0C. Ông lo ngại các nước đã quên cốt lõi quan trọng nhất của COP là phải tìm mọi cách để bảo vệ những con người dễ bị tổn thương nhất trên thế giới trước tình trạng biến đổi khí hậu.
HỒNG HOANG
Bình luận