Polyp Tuyến đại tràng

Hỏi:

Cách đây 2 năm tôi đi nội soi đại tràng phát hiện có 1 polyp ở đại tràng, kích thước 7mm và đã được cắt bỏ, kết quả xét nghiệm bác sĩ nói là polyp tuyến lành tính. Hiện tại sức khỏe tôi bình thường nhưng tôi lo liệu có bị tái phát polyp không và có bị ung thư không? Tôi cần theo dõi như thế nào và có cần nội soi kiểm tra không? Xin bác sĩ tư vấn giúp. Tôi xin chân thành cảm ơn.

Trần Thị Oanh - 52 tuổi – Tân Phú - TpHCM

Trả lời:

Polyp tuyến đại tràng (colon adenomas polyp) là tiền thân của ung thư đại tràng. Các polyp tuy nhỏ nhưng theo thời gian nó có thể biến đổi cấu trúc và trở thành ung thư. Vì vậy khi nội soi đại tràng phát hiện polyp thì nên cắt bỏ cho dù là polyp nhỏ, để ngăn ngừa polyp phát triển thành ung thư.

Sau khi cắt bỏ polyp tuyến đại tràng, người ta nhận thấy có 20-30% bệnh nhân được tìm thấy có polyp trong lần soi tiếp theo sau 3-5 năm. Polyp này có thể xuất hiện từ lần nội soi trước nhưng không được phát hiện do kích thước quá nhỏ, hoặc polyp mới hình thành.

Vì vậy sau cắt bỏ polyp tuyến đại tràng, bệnh nhân cần tiếp tục được nội soi đại tràng theo dõi sau 3-5 năm kể từ lần nội soi ban đầu. Tuy nhiên, thời gian và khoảng cách nội soi còn tùy thuộc vào yếu tố nguy cơ như số lượng polyp, kích thước polyp, bản chất của polyp trong lần soi trước.

- Nội soi âm tính (không có polyp): theo dõi nội soi lần kế tiếp là sau 10 năm

- Nguy cơ thấp: 1-2 polyp, kích thước <1cm, polyp dạng tuyến. Khuyến cáo không cần nội soi kiểm tra hoặc nội soi kiểm tra sau 5-10 năm cho đến khi nội soi âm tính (không còn polyp)

- Nguy cơ trung bình: bệnh nhân có 3-4 polyp nhỏ dạng tuyến, hoặc có ít nhất 1 polyp có kích thước >1cm. Khuyến cáo nội soi đại tràng kiểm tra sau 3 năm cho đến khi có 2 lần nội soi kế tiếp âm tính (không còn polyp)

- Nguy cơ cao: bệnh nhân có ≥ 5 polyp dạng tuyến hoặc có ≥ 3 polyp dạng tuyến trong đó có ít nhất 1 polyp >1cm. Khuyến cáo nội soi đại tràng kiểm tra sau 1 năm. Sau đó, nếu kết quả nội soi cho thấy nguy cơ thấp hoặc trung bình thì nội soi kiểm tra mỗi 3 năm, còn nếu kết quả vẫn là nguy cơ cao thì lại nội soi kiểm tra hằng năm.

Ngoài ra, khoảng cách nội soi theo dõi còn được xem xét thêm các yếu tố khác như: tuổi bệnh nhân, bệnh kết hợp, tiền sử gia đình, độ chính xác và khả năng hoàn thiện của lần nội soi trước. Thông thường, ngừng theo dõi nội soi ở ngưỡng 75 tuổi, tuy nhiên còn tùy theo nguyện vọng của bệnh nhân và bệnh tật đị kèm.

Trường hợp của chị có 1 polyp nhỏ dạng tuyến ở đại tràng đã được cắt bỏ trong lần nội soi cách đây 2 năm, nếu chị không có tiền sử gia đình về ung thư đại trực tràng hay đa polyp đại tràng, thì chị được xếp vào nhóm nguy cơ thấp. Theo khuyến cáo trên thì chị cần nội soi đại tràng kiểm tra sau lần nội soi đầu là từ 5-10 năm (tức sau 3-8 năm nữa).

Ngoài nội soi đại tràng, hiện nay để tàm soát ung thư đại tràng người ta khuyên nên kiểm tra máu ẩn trong phân hằng năm đối với người ≥ 50 tuổi. Nếu máu ẩn trong phân dương tính thì nội soi đại tràng kiểm tra tầm soát ung thư.

Ths.Bs Trung Phan