Sổ rửa tội của Hàn Mặc Tử bây giờ ở đâu?

Nhiều nhà nghiên cứu, giới học thuật tìm lại các tư liệu về Hàn Mặc Tử, từ cuộc đời đến sự nghiệp thơ văn, song, có lẽ ít ai biết sổ Rửa tội của người tín hữu Phanxicô Xaviê Nguyễn Trọng Trí, bây giờ, ở đâu?

Nhiều người biết Hàn Mặc Tử là một thi sĩ Công giáo. Nhà thơ tài hoa bạc mệnh sinh trưởng trong gia đình đạo hạnh. Gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ Mới (1932-1945), người mà Chế Lan Viên ưu ái nhận định: “Mai sau, những cái tầm thường, mực thước kia sẽ biến tan đi, và còn lại của cái thời kỳ này, chút gì đáng kể đó là Hàn Mặc Tử”. Ði qua năm tháng, thơ của Hàn Mặc Tử sống trong lòng các thế hệ đam mê văn học.

Nguyễn Trọng Trílàm thơ từ năm 15 tuổi, lấy hiệu làPhong TrầnrồiLệ Thanh. Ðến năm 1936, khi chủ trương ra phụ trương báo Saigon mới đổi hiệu làHàn Mạc Tử, sau ông lại đổi thànhHàn Mặc Tử.“Hàn Mạc Tử”nghĩa là chàng trai đứng sau bức rèm lạnh lẽo, trống trải. Sau đó bạn bè gợi ý ông nên vẽ thêm Mặt Trăng khuyết vào bức rèm lạnh lẽo để lột tả cái cô đơn của con người trước thiên nhiên, vạn vật. “Mặt Trăng khuyết” đã được “đặt vào” chữ “Mạc” thành ra chữ “Mặc”. Hàn Mặc Tử có nghĩa là chàng trai bút nghiên. Thơ của Hàn Mặc mang nhiều hình ảnh Công giáo, Ðức Maria, các thánh, thể hiện niềm tin và lòng sùng kính khôn tả:

“Tấu lạy Bà, lạy Bà đầy ơn phước,

Cho tình tôi nguyên vẹn tợ trăng rằm,

Thơ trong trắng như một khối băng tâm

Luôn luôn reo trong hồn, trong mạch máu;

Cho vỡ lở cả muôn ngàn tinh đẩu,

Cho đê mê âm nhạc và thanh hương,

Chim hay tên ngọc, đá biết tuổi vàng,

Lòng vua chúa cũng như lòng lê thứ.

Sẽ ngây ngất bởi chưng thơ đầy ứ

Nguồn thiêng liêng yêu chuộng Mẹ Sầu bi”.

(Thánh nữ Ðồng Trinh)

Hàn Mặc Tử sinh ngày 22.9.1912, tại làng Lệ Mỹ, Quảng Bình và được rửa tội tại nhà thờ Tam Tòa - Quảng Bình. Trong cuộc đời ngắn ngủi, nhà thơ đi nhiều nơi sinh sống, sáng tác. Giữa thập niên 1950, những người tín hữu họ giáo Tam Tòa, nơi ông sinh ra cũng rời bỏ quê hương, bản quán. Nhà thờ cổ bị chiến tranh tàn phá. Trong hành trình viễn xứ, dân Tam Tòa gánh theo tên xã, tên làng, tượng Chúa, tượng Mẹ. Tại Ðà Nẵng, một giáo xứ khác được thành lập mang danh Tam Tòa, là miền đất mới của các giáo hữu di cư cho tới ngày nay. Xứ đạo này hiện có hơn 3.000 giáo dân, 5 giáo họ. Trong một lần thăm viếng, chúng tôi được linh mục Phêrô Hoàng Gia Thành, chánh xứ cho xem tượng Ðức Mẹ được các tiền nhân Tam Tòa mang theo trong cuộc di dân vào thập niên 1950 và được lật lại quyển sổ Rửa tội của nhà thơ Hàn Mặc Tử, với hàng chữ nghiêng đều nét, cũ kỹ trên nền giấy ngả vàng.

Hùng Luân