Ðây là chủ đề của cuộc hội thảo khoa học do trường Ðại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TPHCM phối hợp cùng Ðại học Thủ Dầu Một - Bình Dương tổ chức vào sáng ngày 28.10.2022, quy tụ các nhà nghiên cứu, giảng viên một số trường đại học, sinh viên cùng quan tâm và đại diện các tôn giáo ở các tỉnh thành Ðông Nam bộ.
Hội thảo còn có sự hiện diện của các vị đại diện Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ban Dân vận, Ban Tôn giáo Trung ương tại TPHCM, đại diện Vụ công tác phía Nam Ban Tôn giáo Chính phủ…
 |
| Hội thảo quy tụ nhiều thành phần cùng chung mối quan tâm - ảnh: LG |
Có 6 tham luận được trình bày, trong đó có một bài mang tính lý luận về nguồn lực tôn giáo, tiếp cận trên bình diện bản thể luận tôn giáo. Đó là đề tài “Từ vấn đề phát huy nguồn lực tôn giáo ở Việt Nam, cần nhận thức lại bản thể luận của tôn giáo” do tiến sĩ Trần Kỳ Đồng (Đại học KHXH&NV TPHCM) thuyết trình. Còn lại là những đề tài thể hiện vai trò và những đóng góp cụ thể của tôn giáo (Phật giáo, Công giáo, Tin Lành) vào đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội tại khu vực miền Đông Nam bộ; vai trò của nguồn lực tôn giáo đối với đối tượng cụ thể như trong việc liên kết phát triển du lịch, hỗ trợ người lao động bị ảnh hưởng đại dịch Covid-19…
Liên quan đến Công giáo, thạc sĩ Nguyễn Quang Huy (Đại học Thủ Dầu Một) đã trình bày đề tài “Nhà trọ hợp tác - sáng kiến tập hợp và hỗ trợ đời sống công nhân Công giáo di cư tại các khu công nghiệp”. Trong tham luận này, thạc sĩ Huy đã tìm hiểu để thấy vấn đề di dân là một trong những công tác mục vụ quan trọng mà Giáo hội Công giáo xác định cho các chương trình hành động của mình… Và diễn giả giới thiệu một mô hình “nhà trọ hợp tác” tại một xứ đạo thuộc Tổng Giáo phận TPHCM, nơi tập trung đông công nhân nhập cư. Với mô hình này, linh mục trong xứ đã có sự kết nối, hợp tác với các chủ nhà trọ và công nhân để hỗ trợ người di dân. Ở đây, có sự liên kết giữa linh mục với các chủ nhà trọ theo hình thức góp “vốn”. Các chủ nhà trọ góp vốn về đất đai, phòng trọ và làm việc với các cơ quan chính quyền địa phương về thủ tục và các loại giấy tờ. Các linh mục thay vì phải bỏ ra một số tiền lớn để xây dựng các khu nhà trọ cho công nhân, đã chủ động tìm đến các chủ nhà có phòng cho thuê để tìm các phương án thỏa thuận giữa hai bên. Sự thỏa thuận này đem lại nhiều lợi ích cho công nhân khi ở trong các khu nhà trọ “hợp tác” này, chẳng hạn như sẽ được đảm bảo về các điều kiện an ninh và môi trường sống với một mức giá rẻ hơn so với các khu nhà trọ khác. Ngoài sự liên kết giữa linh mục và chủ nhà trọ, mô hình hợp tác còn được mở rộng đến những nhóm công nhân thông qua việc lựa chọn một thủ lĩnh - những người có uy tín và tiếng nói trong nhóm để quản lý những công nhân đến thuê nhà… Tìm hiểu về mô hình này cách đây mấy năm, thạc sĩ Nguyễn Quang Huy đã thấy được vai trò tích cực của Công giáo trong việc tập hợp và hỗ trợ đời sống công nhân tại các khu nhà trọ. Theo ông, mô hình “nhà trọ hợp tác” cho phép các cha xứ có thể theo chân và đồng hành cùng công nhân ngay tại các khu nhà trọ nhằm đưa ra các chiến lược tập hợp và hỗ trợ kịp thời, linh hoạt… Khi các công nhân di chuyển đến các khu nhà trọ khác, cha xứ vẫn tiếp tục đồng hành với họ thông qua sự hợp tác với các chủ nhà trọ mới…
Trong các vấn đề được đề cập đến ở đề tài “Nguồn lực tôn giáo trong liên kết phát triển du lịch”, tiến sĩ Đặng Hoàng Lan (Đại học KHXH&NV TPHCM) có nói đến các giá trị nguồn lực tôn giáo được ngành du lịch khai thác để tạo nên các sản phẩm du lịch tâm linh độc đáo. Các giá trị này chủ yếu là niềm tin, di tích và lễ hội. Khi nói về các điểm du lịch tâm linh nổi tiếng của Công giáo, diễn giả đã nhắc đến nhà thờ Đức Bà Sài Gòn; linh địa Mẹ Thiên Chúa (Đức Mẹ Bãi Dâu), tượng Chúa Giêsu Kitô Vua ở Bà Rịa - Vũng Tàu; các hệ thống nhà thờ Công giáo ở Đồng Nai… TS Lan nhận định ở phần kết, cũng xem như một gợi mở cho việc phát triển du lịch tâm linh: “Để có thể khai thác được hết những giá trị phổ quát của tôn giáo nói chung, những giá trị đặc thù của từng tôn giáo nói riêng, thì cần chú ý đến yếu tố quan trọng này, đó chính là đội ngũ nhân viên am hiểu về du lịch tôn giáo, du lịch tâm linh, đặc biệt là những người trực tiếp làm việc với khách như hướng dẫn viên, thuyết minh viên tại các điểm du lịch tôn giáo…”.
Đúc kết hội thảo, tiến sĩ Nguyễn Khắc Cảnh (nguyên Phó hiệu trưởng trường Đại học KHXH&NV TPHCM) đã chỉ ra cho thấy một trong những vấn đề thống nhất được ở hội thảo, đó là xác định tôn giáo là nguồn lực, vậy thì cần phải phát huy sự tích cực ấy. Phải làm sao vận dụng được nguồn lực tôn giáo một cách phù hợp và hiệu quả nhất vào việc xây dựng và phát triển đất nước, phải tạo được nguồn vốn xã hội cho tôn giáo. Vấn đề cần phải được triển khai ở hai khía cạnh: về mặt chủ quan nội tại ở phía tôn giáo, TS Cảnh dẫn ý kiến cho rằng cần phải chấn hưng trong phương thức biểu hiện đức tin, tức phương thức hành đạo hướng tới việc phục vụ xã hội và phục vụ cộng đồng; còn mặt khách quan thì chính quyền cần phải có các cơ chế tạo ra môi trường phù hợp để các tôn giáo xây dựng nguồn vốn xã hội và vận dụng nguồn vốn này một cách phù hợp vào việc phát triển xã hội.
L.GIANG
Bình luận