Với chủ đề này, Ðại hội Thánh nhạc toàn quốc do Ủy ban Thánh nhạc - HÐGMVN tổ chức đã quy tụ hơn 200 tham dự viên từ các giáo phận nam bắc về Trung tâm Mục vụ TGP TPHCM, ngày 18.10.2022 để cùng trao đổi, thảo luận. Không chỉ có các thành viên Ủy ban tham dự đại hội mà còn có các ca trưởng, ca viên, người đệm đàn, nhạc sĩ Công giáo cùng các linh mục, tu sĩ.
Đức cha Alosio Nguyễn Hùng Vị, Giám mục giáo phận Kon Tum, Chủ tịch Ủy ban Thánh nhạc cũng đã đến hiện diện, chia sẻ và đúc kết.
 |
|
Lm Antôn Nguyễn Đình Thục thuyết trình đề tài chính của đại hội - ảnh: Trần Tin
|
Linh mục Antôn Nguyễn Đình Thục, Chánh xứ Vinh Sơn Nghĩa Hòa, TGP TPHCM, thuyết trình chính cho ngày đại hội đã khởi đi từ giáo huấn của Hội Thánh về thánh nhạc trong cử hành Phụng vụ qua việc trích dẫn các tư liệu từ Hiến chế về Phụng vụ Thánh, Hướng dẫn Mục vụ Thánh nhạc (Ủy ban Thánh nhạc - HĐGMVN). Trong đó, nêu bật vai trò của vị chủ chăn đối với việc hướng dẫn mục vụ thánh nhạc. Chẳng hạn, Hiến chế về Phụng vụ thánh, Chương IV - Về Thánh nhạc, các số 114,115 hướng dẫn cụ thể: “Phải hết sức lo lắng duy trì và cổ võ kho tàng thánh nhạc; Phải lo nỗ lực đào tạo ca đoàn (114); Phải chú trọng đến việc huấn luyện và thực tập âm nhạc trong các Chủng viện cũng như Tập viện, Học viện các dòng tu nam nữ, trong cả học đường và học viện Công giáo khác. Còn phải huấn luyện các giáo sư thánh nhạc. Đồng thời, huấn luyện đủ căn bản về phụng vụ”.
Về trách nhiệm của linh mục trong việc hướng dẫn sử dụng thánh nhạc trong các cử hành Phụng vụ, cha thuyết trình viên cũng trích dẫn tài liệu của Ủy ban Thánh nhạc: “Phải cổ võ âm nhạc Phụng vụ trong cộng đoàn được giao phó. Linh mục được ảnh hưởng nhiều nhất với cộng đoàn. Linh mục là linh hồn của buổi cử hành Phụng vụ, cốt thiết để mọi người cảm nghiệm Chúa Kitô đang hiện diện” (số 19, Hướng dẫn Mục vụ Thánh nhạc).
Sau khi đi từ nền tảng, những chỉ dẫn cụ thể của Giáo hội trong việc sử dụng thánh nhạc trong Phụng vụ, thuyết trình viên nêu lên một số vấn đề nổi bật, cho thấy những bất cập trong hiện trạng mục vụ thánh nhạc hiện nay tại các giáo xứ, cộng đoàn. Thực tế cho thấy rằng ở một số ca đoàn vẫn chưa sử dụng thánh nhạc đúng như hướng dẫn, xuất phát từ nhiều nguyên do. Cha thuyết trình cũng nhấn mạnh đến vai trò của vị mục tử: “Để hiểu biết sâu hơn, cha xứ cần tự học hỏi, cập nhật, từ tìm hiểu thêm để áp dụng thánh nhạc cho hợp lý. Cha xứ cũng nên cởi mở, tiếp thu những ý kiến chuyên môn từ những vị đã được cử đi học mục vụ thánh nhạc. Đặc biệt, quan tâm, sửa sai cho các ca đoàn, không sợ va chạm, mất lòng. Cha xứ cũng cần tránh thái độ không quan tâm, không cần biết đến, mặc kệ ca đoàn muốn sử dụng thánh nhạc thế nào, chỉ cần có người hát lễ, điều đó ảnh hưởng nghiêm trọng. Một số bài hát chưa được duyệt hoặc sai tín lý, mục tử phải biết để hướng dẫn ca đoàn, tránh phổ biến sẽ làm tác động đến cộng đoàn”. Trong bối cảnh Giáo hội đang mời gọi lối sống Hiệp hành, hướng đến Thượng HĐGM 2023, riêng trong mảng mục vụ thánh nhạc tại các xứ đạo, cha Thục cho rằng tất cả thành viên trong gia đình giáo xứ cần hiệp hành, lắng nghe nhau với sự khiên tốn: “Trong tinh thần hiệp hành, nếu mỗi người đều ý thức vị trí, vai trò của mình trong cộng đoàn sẽ biết khiêm tốn lắng nghe. Đừng nghĩ chỉ có ở trên luôn luôn đúng, dưới luôn luôn sai mà hãy nghĩ ai cũng có thể sai. Vì thế mà cha xứ đừng ngại nhắc nhở ca đoàn, ca đoàn cũng đừng ngại góp ý với cha xứ. Người đánh đàn cũng có lời nói với ca trưởng khi hát sai. Đúng hay sai, hãy cùng nhau phân định lại sau với nhau. Đừng để sai rồi sau này không thể sửa được nữa… Tất cả cùng làm vì ý hướng tốt đẹp và chúng ta cùng cầu xin Chúa cho mình có cách làm phù hợp, để có hiệu quả tốt”.
Trong phần thảo luận, các tham dự viên đặt ra một số câu hỏi xoay quanh đề tài, nêu lên thực trạng tại cộng đoàn mình và đại hội cùng nhau giải đáp, chia sẻ. Cha thuyết trình viên cùng các tham dự viên nêu ra những đề xuất nhằm mục vụ thánh nhạc ở các xứ đạo được thực hiện tốt hơn, phải kế đến như Ủy ban Thánh nhạc HĐGMVN hay Ban Thánh nhạc các giáo phận tổ chức thêm nhiều khóa học mục vụ thánh nhạc, các giáo xứ mạnh dạn cử ứng viên tham gia khóa học cần thiết, cung cấp các địa chỉ giải đáp thắc mắc mỗi khi có vấn đề hay việc trang bị cuốn sách bỏ túi cho các ca đoàn về những điều nên làm và không nên làm trong mục vụ thánh nhạc...
Linh mục Rôcô Nguyễn Duy, Tổng Thư ký Ủy ban Thánh nhạc cũng chia sẻ một số văn kiện, tài liệu mục vụ thánh nhạc đã được lưu hành trong toàn quốc và thực tế việc mở các khóa học thánh nhạc cũng như tổ chức môn học thánh nhạc trong Phụng vụ vào chương trình đào tạo ở chủng viện, dòng tu, học viện liên dòng nữ...
Đức cha Aloisio Nguyễn Hùng Vị, Chủ tịch Ủy ban Thánh nhạc khi đúc kết chương trình cho biết, đại hội lần này là cơ hội nhìn nhận lại nghiêm túc về mục vụ thánh nhạc trong giáo xứ, cộng đoàn và vai trò của người mục tử. Tuy còn nhiều vấn đề cần giải quyết trong thực tiễn ở các nơi nhưng Đức cha bày tỏ sự tin tưởng, trong tinh thần hiệp hành và sự liên đới trách nhiệm, sẽ cùng tìm ra được tiếng nói và phương cách hữu hiệu: “Nếu có tinh thần hiệp hành, biết gặp gỡ, lắng nghe, phân định có thể giải quyết nhiều vấn đề một cách nhẹ nhàng hơn”. Ngài nhấn mạnh thánh lễ càng trọng thì càng phải có những lời ca tiếng hát nếu chỉ đọc thì rất bình thường. Bàn về hướng khắc phục, Đức cha cũng nói đến tầm quan trọng của việc học hỏi thánh nhạc trong giai đoạn đào tạo của các linh mục, vì đó được xem như vấn đề căn nguyên: “Chủng viện phải đào tạo các thầy để biết được âm nhạc, thánh nhạc trong phụng vụ quan trọng ra sao. Trong hướng dẫn mục vụ thánh nhạc có nhắc đến các cơ sở đào tạo linh mục như trong đại chủng viện nên đào tạo cho các chủng sinh hát được một cách tự tin những phần dành cho linh mục trong thánh lễ. Có những cái phải làm hoặc nếu không làm thì phải lãnh hậu quả”.
Trước đó, tối 17.10.2022 tại Trung tâm Mục vụ TGP TPHCM đã diễn ra chương trình đêm thánh ca “Nhạc khúc tri ân cảm mến” - kỷ niệm 50 năm viết thánh ca của linh mục nhạc sĩ Rôcô Nguyễn Duy, Tổng Thư ký Ủy ban Thánh nhạc.
Thiên Mi - Trần Tin
Bình luận