Trái ngọt cho đời

Giáo hội luôn mời gọi tín hữu phát huy sự sống dồi dào của Ðức Giêsu, như những cành nho mang đầy trái ngọt để bổ dưỡng cho con người và muôn loài. Câu hỏi đặt ra cho mỗi Kitô hữu hôm nay là mình có thật sự là cành nho đầy trái ngọt không, và muốn sinh nhiều trái ngọt, phải làm gì?

1. Những tình trạng sống khác nhau của tín hữu

Thánh sử Gioan qua Phúc Âm (x. Ga 15,1-8) đã mô tả các tình trạng khác nhau của đời sống tín hữu.

Từng người đều được Chúa Cha dựng nên theo hình ảnh của Ngài, được ban tặng thời giờ, khả năng và những ân sủng cao quý của Chúa Thánh Thần, để trở thành những cành nho trong một cây nho duy nhất là Đức Giêsu Kitô. Chúa Giêsu nói với Kitô hữu hôm nay: “Thầy là cây nho thật và Cha Thầy là người trồng nho. Anh em là cành”. Nhưng mỗi cành nho có thể phát triển khác nhau tùy vào việc cành đó có gắn liền với thân nho để cùng chia sẻ chung một dòng nhựa sống hay không. Ta có thể phân biệt các loại cành sau đây:

- Cành khô héo vì không có nhựa sống,

- Cành xanh tươi nhưng không có trái,

- Cành ít trái ngọt vì không được cắt tỉa,

- Cành đầy trái ngọt.

Trước hết, cành khô héo là hình ảnh của những người tự nguyện cắt đứt với dòng nhựa sống kỳ diệu của Đức Giêsu. Những tham vọng, dục vọng, tội lỗi của họ đã làm tắc nghẽn dòng nhựa sống này. Chúa Giêsu xác nhận: “Ai không ở lại trong Thầy, thì bị quẳng ra ngoài như cành nho và sẽ khô héo”. Thánh Gioan cũng nói với ta: “Ai giữ các điều răn của Thiên Chúa thì ở lại trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở lại trong người ấy” (1Ga 3,24). Những người này không ở lại trong Đức Giêsu vì đã không giữ điều răn yêu thương của Người.

Tiếp theo, cành xanh tươi đầy lá nhưng không có trái, tượng trưng cho những người bằng lòng, thậm chí tự mãn với đời sống đạo đức của mình: sáng lễ, chiều kinh, tham gia hội đoàn, ca đoàn hay hoạt động bác ái. Nhưng họ làm tất cả chỉ để phô trương  lòng đạo của mình, để xin ơn cho mình chứ không làm vì tình yêu đối với Chúa và tha nhân. Họ cũng không phải là người ở lại trong tình yêu quảng đại và trong sáng của Chúa Giêsu. Người đã cảnh báo họ: “Cành nào gắn liền với Thầy mà không sinh hoa trái, thì Cha Thầy chặt đi”.

Thứ ba, cành sinh ít trái tượng trưng cho những người đã biết gắn bó với Đức Giêsu, nhưng chưa đón nhận sự cắt tỉa của Chúa Cha. Đức Giêsu nói: “Còn cành nào sinh hoa trái thì Cha Thầy cắt tỉa cho nó sinh nhiều hoa trái hơn”. Sự cắt tỉa này là loại bớt những cành lá rườm rà tiêu tốn dòng nhựa sống.

Giáo hội đang có nhiều tín hữu sống trong tình trạng này: họ không hiểu trái ngọt là những hành động cụ thể tạo nên niềm vui, hạnh phúc và ơn cứu độ cho người khác như Chúa Giêsu đã làm cho nhân loại. Qua đời lao động cần cù ở Nazareth, qua lời loan báo Tin Mừng Nước Thiên Chúa, qua việc chữa lành bệnh tật, xua trừ ma quỷ, tha thứ tội lỗi, làm cho kẻ chết sống lại, Người đã cứu độ tất cả.

Họ lại lầm tưởng đạo là phải tập trung vào nghi lễ, lời kinh, nhận nhiều bí tích, đi hành hương, ăn chay, hãm mình và tốn nhiều sức lực cho các hoạt động đó. Những hoạt động này cần thiết để có được dòng nhựa sống của Chúa Giêsu, như Đức Giêsu cầu nguyện để gắn bó với Chúa Cha, nhưng chưa là hoa trái mà Chúa Giêsu mong muốn. Công đồng Vatican II đã thúc đẩy người tín hữu hành động để xây dựng một nền văn minh tình yêu qua những hoạt động trong mọi lĩnh vực của đời sống như kinh tế, xã hội, chính trị, văn hóa, nghệ thuật, khoa học, giáo dục… Đó mới là những trái ngọt dâng hiến cho đời; thế nhưng, những hoa thơm quả ngọt ấy thật hiếm hoi trong đời sống tín hữu hiện nay. Bởi lẽ, từ bao thế kỷ qua, nhiều người vẫn được dạy phải tập trung mọi hoạt động để phục vụ Chúa thay vì phục vụ con người và toàn thể vũ trụ. Đây là điều trái ngược hoàn toàn với Chúa Giêsu, vì Người đến trần thế và dâng hiến mạng sống mình để cứu độ muôn loài.

Cuối cùng, cành nho đầy trái ngọt tượng trưng cho những người biết ở lại trong tình yêu của Đức Giêsu. Người nói: “Ai ở lại trong Thầy và Thầy ở lại trong người ấy, thì người ấy sinh nhiều trái, vì không có Thầy, anh em chẳng làm gì được”. Ở lại trong tình yêu của Thiên Chúa như thánh Gioan nhắc nhở (x. 1Ga 3,18-24): không phải là ngồi yên để cảm nghiệm và hưởng thụ những ơn lành ngọt ngào mà Chúa Giêsu dành cho ta, như nhiều người đã từng hiểu lầm về đời sống kết hợp với Chúa qua việc hưởng kiến, chiêm niệm, tâm niệm… Ở lại trong tình yêu của Người là các Kitô hữu phải xắn tay áo lên hành động, phải vén cao ống quần mà hòa nhập vào cuộc sống trần thế, phải lao chính thân mình vào con đường Thánh giá như Đức Giêsu. Vì thế, thánh Gioan mới dạy: “Chúng ta đừng yêu thương nhau nơi đầu môi chót lưỡi, nhưng phải yêu thương cách chân thật và bằng việc làm”.

Vậy, trong bốn loại cành trên, ta thử xét xem mình thuộc loại nào?

2. Muốn sinh nhiều trái ngọt, ta phải làm gì?

Có hai điều cần phải thực hiện để mỗi người sinh nhiều hoa trái cho Chúa và cho đời: đó là ở lại trong Chúa Giêsu và hành động trong Thần Khí của Người.

2.1. “Ở lại trong Chúa Giêsu”. Vì Đức Giêsu là Ngôi Lời Thiên Chúa làm người đã chịu chết và sống lại, nên Người là nguồn sinh lực mới mẻ và vô tận để mỗi người có thể kín múc được tình yêu, quyền năng, khôn ngoan, chân thiện mỹ cho mọi hành động của mình. Đó là dòng nhựa sống phi thường để mỗi tín hữu sinh ra nhiều hoa trái tốt đẹp cho đời.

Giáo hội không ngừng nhắc nhở người tín hữu phải xây dựng một nền nhân bản toàn diện và liên đới, lấy Đức Giêsu Kitô là con người mới làm tâm điểm. Nền nhân bản này lấy con người làm trung tâm và quy hướng mọi hoạt động của Giáo hội Công giáo nơi trần thế vào một mục đích căn bản là xây dựng nền văn minh tình yêu.

Qua văn kiện Giáo huấn, Giáo hội mời gọi tín hữu hãy tích cực hành động để mang nhiều hoa trái và chỉ dẫn cách hành động trong mọi lĩnh vực như gia đình, kinh tế, xã hội, chính trị, môi trường bằng nhiều tài liệu hướng dẫn, nhất là các cuốn như Tóm lược Học thuyết Xã hội Công giáo công bố năm 2004, cuốn DoCat năm 2016… Tiếc rằng nhiều tín hữu, và ngay cả những người có trách nhiệm giáo dục tín hữu, cũng chưa quan tâm và học hỏi. Vì thế, “ở lại trong Đức Giêsu” trong hoàn cảnh hiện nay chính là việc khám phá và học hỏi về sự thật mà Đức Giêsu muốn dạy dỗ cách hành động như Người qua Tin Mừng và các văn kiện đó.

2.2. Hành động trong Thần Khí của Đức Giêsu. Việc thứ hai mà tín hữu cần làm là hành động trong Thần Khí của Đức Giêsu. Chính Chúa Thánh Thần mà chúng ta nhận được từ Chúa Giêsu Phục Sinh, khi Người thổi hơi trên chúng ta, sẽ biến những sự thật mà chúng ta học được, thành những hành động cụ thể và hữu ích cho con người. Đó mới là những trái ngọt mang lại hạnh phúc, sức khỏe, niềm vui và ơn cứu độ cho những ai tin vào Đức Giêsu.

Vì thế, thánh Gioan đã nói với mỗi tín hữu hôm nay: “Căn cứ vào điều này, chúng ta biết được Thiên Chúa ở lại trong chúng ta, đó là nhờ Thần Khí. Thần Khí Người đã ban cho chúng ta” (1Ga 3,24). Thần Khí đó đã tác động mãnh liệt trên các tông đồ thời Giáo hội sơ khai, thì cũng thúc đẩy tín hữu ngày nay hành động với đủ loại ân sủng Ngài ban để biến đổi cộng đồng xã hội.

Linh mục Antôn Nguyễn Ngọc Sơn