Học hỏi Phúc Âm Chúa nhật VII thường niên - năm C

Lc 6,27-38

Lm Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ, phụ trách

1. Theo bạn, chúng ta có thể yêu kẻ thù được không? Trong đoạn này, “yêu kẻ thù” đồng nghĩa với thái độ nào?

Khi đọc lời Đức Giêsu dạy ở đoạn Tin Mừng này, ta thấy có hai câu đối nhau: Hãy yêu kẻ thù của anh em, và hãy làm điều tốt cho kẻ ghét anh em. Đức Giêsu mời chúng ta yêu kẻ thù, nhưng yêu ở đây không phải là yêu về mặt tình cảm hay xúc cảm. Điều đó khó thực hiện. Yêu ở đây là tình yêu được thể hiện bằng hành động cụ thể, đó là “làm điều tốt” cho kẻ ghét mình. Kẻ ghét tôi là kẻ thù của tôi, Đức Giêsu đòi tôi yêu họ bằng cách làm điều tốt lành, ơn nghĩa cho họ.

2. Bạn thấy lời dạy của Đức Giêsu có ngược với bản tính tự nhiên con người không?

Luca 6,28: “Anh em hãy chúc lành cho người nguyền rủa mình, anh em hãy cầu nguyện cho kẻ vu khống mình”. Lời dạy này của Đức Giêsu có vẻ đi ngược với bản tính tự nhiên muốn ăn miếng trả miếng, muốn lấy ác báo ác của con người. Ít ai cầu nguyện, xin Chúa chúc lành cho những kẻ đã làm hại mình. Tuy nhiên, Đức Giêsu (Lc 23,34) và Stêphanô (Cv 7,60) đã cầu nguyện cho những kẻ giết mình. Phải có trái tim lớn mới thắng được khuynh hướng báo thù, và hơn nữa còn lấy điều tốt đáp lại điều xấu. Cầu nguyện cho người vu khống mình biểu lộ niềm tin rằng người ấy có thể hoán cải.

3. Bạn nghĩ gì về lời Đức Giêsu dạy khi mình bị bạo hành?

Đức Giêsu dạy ta đưa má bên kia cho người vả ta má bên này, và đừng giữ lại áo trong đối với người tước đoạt áo ngoài. Đức Giêsu có thể bị coi như dạy sự hèn nhát, nhu nhược, và như thế là dung túng cho bạo lực, bạo quyền tha hồ làm mưa làm gió. Thật ra, chính thái độ nhẫn nhịn, bất bạo động này lại làm cho người gây ra bạo động phải chưng hửng và có thể nghĩ lại hành vi của mình.

4. Đâu là ý nghĩa của việc “cho mà không đòi lại” dưới bất kỳ hình thức nào?

Đức Giêsu cũng dạy: “Ai xin thì hãy cho, ai lấy cái gì của anh, thì đừng đòi lại” (Lc 6,30). Người xin là người đang có nhu cầu, đang cần mà không có. Vì không có, nên mới phải xin giúp đỡ. Đức Giêsu khuyên chúng ta nên rộng tay giúp họ, dù họ có khả năng chi trả hay không. Chúng ta không theo nguyên tắc “có qua có lại”, không tìm tiếng khen hay lời cám ơn, cũng không nên cho như một ân nhân quyền thế ban bố cho người dưới, nhưng như một người bạn chia sẻ, khiêm tốn và đơn sơ.

5. Đức Giêsu muốn chúng ta có thái độ mở ra với ai?

Chúa Giêsu nói không bắt chước cách cư xử của “người tội lỗi”. Họ là người chỉ yêu những ai yêu mình, chỉ làm ơn cho ai làm ơn cho mình, chỉ cho vay những ai có hy vọng trả lại đủ số. Yêu người yêu mình là điều tốt, nhưng nếu chỉ yêu người yêu mình mà thôi, thì lại có nguy cơ tạo nên một nhóm khép kín gồm những người yêu nhau. Đức Giêsu mời chúng ta can đảm vượt quá thái độ trên đây của “người tội lỗi”, để dám yêu người không yêu mình, làm ơn cho kẻ không làm ơn cho mình, và cho người nghèo vay dù có thể họ sẽ không đủ sức trả. Làm như thế mới được gọi là “ân nghĩa”.

6. Nếu cho mà không mong đền đáp, thì người cho sẽ được gì?

Khi yêu kẻ thù của mình bằng cách làm ơn cho họ, cho họ vay lúc khó khăn và không mong đền đáp bởi người đời, sẽ nhận được sự đền đáp lớn lao đến từ Thiên Chúa (Lc 6,35). Phần thưởng lớn nhất mà chúng ta nhận được khi yêu kẻ thù bằng những hành động cụ thể, đó là trở thành con cái của Đấng Tối Cao. Đấng này đối xử tốt cả với kẻ vô ơn và người xấu xa. Chúng ta trở thành con khi có trái tim biết yêu giống Cha trên trời.

7. Đọc Lc 6,36 và so sánh với Mt 5,48. Bạn thấy có gì khác nhau không?

Luca 6,36 mời gọi có lòng nhân từ như Cha anh em là Đấng nhân từ. Còn Mt 5,48 lại nói: “Hãy nên hoàn thiện như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện”. Luca nhấn mạnh đến lòng nhân từ khiến ta giống Thiên Chúa. Còn Mátthêu nhấn mạnh đến việc giữ kỹ những giáo huấn của Chúa Giêsu để nên hoàn thiện như Cha trên trời.

8.. Đọc Lc 6,37, “Xét đoán” ở đây có nghĩa là gì? Khi cần, chúng ta có được phép đưa ra nhận định khách quan về người khác không?

Đức Giêsu cấm xét đoán và kết án người khác. Điều này không có nghĩa là Ngài cấm đưa ra những nhận xét và phê bình khi cần. Nhưng Ngài muốn chúng ta xét đoán chính mình trước khi xét đoán người khác (Lc 6,41-42). Ngài muốn những nhận xét của ta về người khác cần được thúc đẩy bởi tình yêu có tính xây dựng, và có sự cân nhắc chín chắn. Nói cho cùng, chỉ có Chúa mới là Vị Thẩm Phán xét đoán tất cả một cách công minh.