Dù là phát minh nhằm cứu lấy mạng sống con người trước nòng súng, hoặc công trình mở lối cho truyền dẫn âm thanh không dây, công trạng của các vị linh mục đã được hậu thế nhớ đến.
Áo chống đạn
Năm 1893, ông Carter Harrison I, Thị trưởng TP Chicago (bang Illinois, Mỹ), bị ám sát ngay tại nhà riêng. Hung thủ là một kẻ tâm thần. Thảm án bất ngờ xảy ra cho vị thị trưởng được nhiều người yêu mến đã gây chấn động với mọi người. Trong số đó có cha Casimir Zeglen (1869 - trước 1927), linh mục gốc Ba Lan và là cha sở của giáo xứ Thánh Stanislaus, vào thời điểm đó là nhà thờ lớn nhất của cộng đồng người Ba Lan tại Mỹ. Thế là linh mục Zeglen quyết tâm chế tạo một loại áo giáp có thể chống đạn, nhằm ngăn chặn những bi kịch tương tự tái diễn.
Trước khi vụ ám sát xảy ra, vị linh mục đã trong quá trình thử nghiệm loại vật liệu vừa có thể chặn được viên đạn đang lao đến, vừa nhẹ hơn lá chắn kim loại truyền thống. Trong số những loại vật liệu mà ngài đã sử dụng bao gồm vụn thép, rêu và tóc. Thế nhưng, tất cả đều không mang đến hiệu quả như kỳ vọng. Trong bối cảnh này, một bác sĩ tên George Goodfellow phát hiện lụa có năng lực giảm đáng kể sức xuyên phá của đường đạn, nhưng lại không theo đuổi nghiên cứu đó đến cùng. Khi biết về phát hiện trên, linh mục Zeglen quyết định tiếp tục nghiên cứu với lụa.
Ngày 16.3.1897, cha Casimir khoác lên người chiếc áo chống đạn do ngài sáng chế và đối mặt với một người đàn ông cầm súng tại địa điểm công cộng là quảng trường ở Chicago. Trước sự chứng kiến của đám đông, bao gồm thị trưởng đương nhiệm, người đàn ông nổ vài phát súng về phía vị linh mục. Thân hình của cha lảo đảo sau mỗi lần đạn rời nòng, nhưng ngài không hề bị thương. Chiếc áo chống đạn đã thành công. Cha Casimir cũng có phần may mắn vì trên thực tế, chiếc áo chống đạn làm bằng lụa chỉ mang đến hiệu quả chống đạn tốt nhất nếu được may hết sức tỉ mỉ và chính xác. Mẫu áo may thủ công của vị linh mục gốc Ba Lan tuy không hoàn hảo, nhưng lại được may đúng cách nên đã phát huy được hiệu quả.
Khoảng 15 năm sau, cụ thể vào năm 1913, súng đạn được cải tiến và phát triển, cho phép tăng uy lực công phá của đường đạn. Thế nên áo chống đạn của vị linh mục không còn phù hợp. Dù vậy, ý tưởng vải có thể cản được đạn luôn được hậu thế ghi nhớ là di sản của cha Zeglen. Dựa trên phát minh này, các loại áo giáp sử dụng sợi tổng hợp bền hơn đã ra đời và tiếp tục góp phần bảo vệ con người đến ngày nay.
Truyền âm không dây
Thế giới luôn nhớ về nhà phát minh, kỹ sư điện và doanh nhân người Ý Guglielmo Marconi (1874-1937) là cha đẻ của điện báo không dây. Thế nhưng, họ lại quên đi, hoặc thậm chí chẳng biết về việc một nhà phát minh thiên tài của Brazil đã làm được điều tương tự với âm thanh của con người như ông Marconi từng thành công với mã morse. Đó là linh mục Roberto Landell de Moura (1861-1928), người đầu tiên truyền giọng nói qua không khí. Cha Landell xứng đáng được tôn vinh như là cha đẻ của hệ thống phát thanh và điện thoại không dây.
Sinh năm 1861 tại Porto Alegre (Brazil), từ nhỏ cha luôn thắc mắc về mọi thứ, đọc ngấu nghiến đủ mọi thể loại sách từ sinh học, vật lý đến thiên văn học. Do ảnh hưởng từ gia đình, cha quyết định đi tu và theo học tại Đại học Gregorian ở Rome, nhưng chưa bao giờ mất đi niềm đam mê đối với khoa học, và vì thế cũng theo học vật lý và hóa học ở trường này. Trong lúc trên đường quay về quê hương Brazil năm 1886, vị linh mục nhận ra rằng hoàn toàn có thể truyền qua không khí giọng nói con người và khoảng cách không phải là vấn đề. Năm 1895, khi ông Marconi công bố phát minh điện báo không dây, thì cha Landell vẫn đang tìm cách tìm nguồn tài trợ cho dự án của mình. Vị linh mục xoay sở mượn được 4.000 USD (tương đương hiện nay là khoảng 100.000 USD) từ một nhà buôn ở New York (Mỹ), và khoản nợ này đeo đẳng ngài suốt nhiều năm sau đó.
Ngày 16.7.1899, cha Landell bắt đầu truyền dẫn âm thanh từ Đại học Santana ở phía bắc Sao Paulo (Brazil) đến cầu Bandeiras cách đó khoảng 4 cây số. “Hãy phát quốc ca”, vị linh mục nói, và sự kỳ diệu của khoa học đã mang những lời đó đến thiết bị nhận. Đây cũng là buổi công bố đầu tiên của thiết bị truyền âm không dây tại Brazil và trên toàn thế giới. Bất chấp tiếng vang đạt được từ buổi trình diễn, cha Landell không tìm được nhà đầu tư nào đủ quan tâm đến phát minh của ngài, dù thiết bị đã được cấp bằng sáng chế tại Mỹ và Brazil năm 1901. Khi bằng sáng chế hết hiệu lực, phát minh của cha rơi vào quên lãng. Năm 1928, ngài qua đời trong lặng lẽ.
Nhiều năm sau đó, phát minh của vị linh mục lại trở thành mô hình cho các nhà khoa học khác tiếp tục phát triển công nghệ truyền thanh, và đến nay được sử dụng khắp thế giới.
HỒNG HOANG
Bình luận