Peter Cullen (diễn viên lồng tiếng người Canada, sinh năm 1941) vào năm 1984 nhận được lời mời lồng tiếng cho Optimus Prime, một nhân vật chính diện của hoạt hình “Transformers: Generation 1”. Khi ông hỏi ý kiến anh trai mình thì nhận được câu trả lời: “Nếu em cần trở thành nhân vật anh hùng, hãy là một anh hùng thực sự. Đừng như những anh hùng Hollywoods giả vờ gai góc. Chỉ cần mạnh mẽ và chân thật. Đủ mạnh mẽ để dịu dàng”. Nhờ lời khuyên và nguồn cảm hứng từ anh trai, ông đã góp phần tạo nên huyền thoại Optimus Prime, anh hùng của rất nhiều trẻ em thập niên 80. Đến tận bây giờ, dù đã hơn 80 tuổi, ông vẫn dùng chất giọng trầm ấm, uy nghiêm để thổi hồn cho vị chỉ huy đáng kính của phe Autobot trong “Transformers”.
Tính cách “đủ mạnh mẽ để dịu dàng” (be strong enough to be gentle) của nhân vật Optimus Prime không chỉ truyền cảm hứng cho trẻ em thập niên 80, nhiều cô cậu bé thời nay nhờ xem Youtube, Netfix hoặc bộ băng đĩa cũ của cha mẹ/ anh chị cũng biết tới nhân vật này. Một người cha đã tâm sự trên mạng rằng vài năm trước, anh đưa con trai nhỏ về nhà ông bà chơi. Ở đó có một đàn mèo con rất dễ thương. Thấy con quá hào hứng và mạnh bạo, người cha lo cậu sẽ nhỡ tay làm đau mèo liền khuyên bé hãy đối xử tốt với động vật. Cậu bé nhanh chóng bình tĩnh lại, vuốt ve chú mèo nhẹ hơn và tự nói với chính mình: “Hãy đủ mạnh mẽ để dịu dàng!”. Hóa ra nó đã học được câu nói trên một chương trình thiếu nhi.
Lại nhớ đến một câu chuyện hư cấu, lấy bối cảnh Thế chiến I. Trong truyện có tên sĩ quan Đức máu lạnh, thích lấy việc hành hạ người khác làm vui. Một lần nọ, hắn sai lính bắn chết một thiếu phụ bế con vì cô van xin quân Đức đừng bắt chồng mình đi làm thợ mỏ. Tên sĩ quan cố tình sai người lính hiền lành yếu đuối nhất, lấy cớ muốn rèn luyện anh trở nên cứng cỏi hơn. Thế nhưng, bất chấp sự sợ hãi của mình, người lính đã hạ súng, từ chối tuân theo một mệnh lệnh mất nhân tính. Kết cục là anh bị tát ngay trước mặt cả đội và bị cấp trên sỉ nhục là đồ hèn nhát. Mãi sau khi tên sĩ quan đi khuất, vị bác sĩ vốn là bạn của người lính mới nói: “Cần rất nhiều lòng can đảm để kháng lệnh sếp thay vì răm rắp vâng lời”.
Người lính từ chối cầm súng bắn phụ nữ và trẻ em, trong mắt viên sĩ quan là kẻ hèn nhát, thảm hại nhưng xét ở góc độ khác, anh đã dám dũng cảm chống lại sự vô cảm, tàn bạo, quyết không để chiến tranh ăn mòn lương tri của mình.
*
Đã từ lâu, xã hội áp đặt nhiều quy chuẩn khá cực đoan cho cả nam lẫn nữ: nữ giới bị áp đặt vào vai trò làm vợ, làm mẹ, làm dâu; nam giới bị đòi hỏi phải ra dáng trụ cột gia đình, có sự nghiệp vững vàng, kiếm được nhiều tiền và không nên biểu lộ sự mềm mỏng yếu đuối dưới mọi hình thức. Không chỉ ép đàn ông phải gồng mình mạnh mẽ, “tính nam độc hại” còn truyền dạy rằng đàn ông cần thị uy với vợ con để khẳng định vị thế chủ gia đình, đàn ông phải làm việc lớn chứ không làm việc nhà “lông gà vỏ tỏi”, đàn ông phải biết phong lưu đa tình, “nam vô tửu như kỳ vô phong”… Những anh hùng trong thần thoại, sử sách dường như đều can trường, dũng mãnh, đôi khi còn nhẫn tâm và bạo lực. Tính nam độc hại vin vào đó và tuyên bố: “Thế mới là đàn ông đích thực!”. Hiếm khi ai đó khuyên: “Hãy là một người hùng thực sự! Hãy đủ mạnh mẽ để có thể dịu dàng!”.
Người đời thường mặc định dịu dàng là đức tính dành riêng cho phụ nữ. Khi thời thế xoay vần, phụ nữ dần trở nên độc lập, mạnh mẽ hơn thì những người đàn ông dịu dàng, biết tôn trọng, biết bày tỏ tình yêu thương trở thành “vốn quý”. Suy cho cùng, từ “hero” (anh hùng) trong tiếng Hy Lạp cổ có nghĩa là “người bảo vệ” chứ không phải kẻ chuyên đi chinh phục và thích cạnh tranh. Người bảo vệ không cục súc, lỗ mãng, hung tàn với người khác mà biến tình yêu và lòng nhân ái thành sức mạnh và động lực phấn đấu. Tính dịu dàng của đấng nam nhi không hề tượng trưng cho sự nhu nhược, nhà thơ Đức Goeth đã khẳng định: “Không gì mạnh mẽ như sự dịu dàng, không gì dịu dàng như sức mạnh chân chính”.
Ths-Bs Lan Hải
Bình luận