Ngày 25.6.2025, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, có hiệu lực từ 1.7.2025, trong đó có nội dung thu hẹp phạm vi sử dụng hình phạt tử hình, bãi bỏ hình phạt này với 8 tội danh. Trước luật này, Việt Nam đã dần giảm số tội tử hình từ 44 (1985), 29 (1999), 22 (2009) xuống còn 18 vào năm 2015, và sau ngày 1.7.2025 chỉ còn 10 tội danh chịu án tử hình. Hiện nay theo thống kê, trong 193 quốc gia là thành viên của Liên Hợp Quốc, chỉ còn hơn 50 nước có hình phạt tử hình.
Từ trước đến nay, vẫn có nhiều tranh cãi, khi một số người ủng hộ việc bãi bỏ vì cho rằng mạng sống là quý giá, đồng thời tử hình không thực sự hiệu quả trong việc ngăn chặn tội phạm; số khác lại quan niệm án tử hình cần thiết để răn đe, trừng trị nghiêm khắc những tội ác đặc biệt nghiêm trọng và bảo vệ xã hội. Về mặt tâm lý, có một điều chắc chắn là gia đình có người thân bị tử hình luôn bị tổn hại tinh thần nghiêm trọng, mang mặc cảm khó lòng vượt qua; con cái, cháu chắt của tử tù cũng khó có ý chí phấn đấu, vượt lên. Ngoài ra, ngoài chi phí thi hành án cao do phải trải qua nhiều khâu để đảm bảo không oan sai, thì chính những người thi hành án tử hình có khi cũng bị ám ảnh nặng nề.
Khi luật mới được công bố, chỉ ít ngày sau, phía Giáo hội Công giáo Việt Nam, cụ thể là Ủy ban Công lý - Hòa bình trực thuộc Hội Đồng Giám mục Việt Nam đã gởi thư tới cộng đồng Dân Chúa tại Việt Nam bày tỏ nhận định vui mừng, ủng hộ trước những thay đổi này. Trong thư, Đức cha Giuse Nguyễn Đức Cường - Chủ tịch Ủy ban này nhận định đây là “một chuyến biến tích cực” và “phù hợp với tinh thần của các Công ước quốc tế, khẳng định tính ưu việt của một nền pháp quyền hiện đại”. Ngài khẳng định: “Ủy ban Công lý và Hòa bình trân trọng và hoan nghênh chủ trương mang tính nhân đạo và tiến bộ này của Quốc hội và Nhà nước Việt Nam. Giáo hội Công giáo luôn đề cao quyền sống là quyền cơ bản, bất khả xâm phạm của con người, được tôn trọng bởi lương tâm đạo đức phổ quát và truyền thống luân lý Kitô giáo…; bãi bỏ án tử hình cũng là điều Đức cố Giáo Hoàng Phanxicô kêu gọi trong Năm Thánh Hy Vọng, ở Sắc chỉ “Đức Trông cậy không làm thất vọng”, số 10)”.
Sự bao dung, tha thứ qua việc giảm án cho người hoán cải mà nước ta vẫn và đang thực hiện vào nhiều đợt trong năm, cũng không ngoài ý muốn tạo cơ hội và ghi nhận sự hoàn lương. Người Công giáo luôn nhớ đến một câu Chúa Giêsu nói trong Kinh Thánh:“Chị hãy đi và từ nay đừng phạm tội nữa” (Ga 8,11b).
Niềm tin sẽ tạo nên điều tốt đẹp hơn hoặc ít xấu hơn.
PHONG DIỆP
Bình luận