Bệnh tiêu chảy

Hỏi:

Xin bác sĩ tư vấn giúp tại sao mỗi lần em uống kháng sinh thì lại bị tiêu chảy. Tình trạng này có nguy hiểm không? Em phải làm thế nào để không bị tình trạng này.

Em xin chân thành cảm ơn bác sĩ

Hồ Quế Trân – 26 tuổi – Đồng Nai

Trả lời:

Tiêu chảy do kháng sinh là tình trạng tiêu chảy thường xuyên, đi tiêu lỏng xảy ra khi dùng kháng sinh để điều trị bệnh lý nhiễm trùng nào đó. Đa số các trường hợp tiêu chảy do kháng sinh là nhẹ và tự khỏi sau khi ngưng kháng sinh một khoản thời gian ngắn mà không cần điều trị. Tuy nhiên một số trường hợp có thể gây viêm đại tràng hoặc viêm đại tràng màng giả rất nặng với triệu chứng sốt, đau bụng và tiêu phân có máu.

Đường tiêu hóa là một hệ sinh thái phức tạp với hàng triệu vi sinh vật, bao gồm hàng trăm loài vi khuẩn. Nhiều trong số đó là các vi khuẩn có lợi, thực hiện chức năng thiết yếu. Nhưng một số các vi khuẩn đường ruột sinh sống bình thường là có tiềm tàng sự nguy hiểm. Các vi khuẩn xấu thường được kìm hãm bởi các vi khuẩn có lợi. Sự cân bằng của hai chủng vi khuẩn có lợi và có hại giúp cho đường tiêu hóa hoạt động bình thường. Tuy nhiên, sự cân bằng giữa hai loại vi khuẩn này bị đảo lộn gây ra do bệnh lý, do thuốc hoặc do các yếu tố khác.

Kháng sinh có thể gây hại, đặc biệt là phá hoại đến hệ sinh vật đường ruột vì chúng tiêu diệt vi khuẩn hữu ích cùng với vi khuẩn có hại. Đôi khi không có đủ vi sinh vật "tốt", vi khuẩn "xấu" (kháng với các kháng sinh sử dụng) phát triển không kiểm soát sẽ sản xuất độc tố có thể làm hư niêm mạc ruột và gây ra viêm ruột. Viêm đại tràng màng giả do Clostridium difficile gây tiêu chảy nghiêm trọng nhất liên quan đến kháng sinh.
Gần như tất cả kháng sinh có thể gây ra tiêu chảy liên quan đến kháng sinh, viêm đại tràng hoặc viêm đại tràng giả.

Các kháng sinh phổ biến nhất liên quan đến tiêu chảy bao gồm: Cephalosporin, như cefixime và Cefpodoxime. Clindamycin. Erythromycin. Penicillin, Amoxycillin và Ampicillin. Quinolones, chẳng hạn như ciprofloxacin, và levofloxacin. Tetracycline, doxycycline và minocycline.

Để giúp ngăn ngừa bệnh tiêu chảy liên quan đến kháng sinh, cố gắng:

- Dùng thuốc kháng sinh chỉ khi cần thiết. Hạn chế sử dụng kháng sinh và không sử dụng thuốc kháng sinh, trừ khi bác sĩ cảm thấy thực sự cần thiết. Ví dụ, thuốc kháng sinh có thể điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn, nhưng nó sẽ không giúp nhiễm virus, chẳng hạn như cảm lạnh và cúm.

- Nếu đang nằm viện, hãy yêu cầu người sẽ tiếp xúc phải rửa tay của mình trước khi chạm vào. Điều này có thể giảm nguy tiếp xúc với C. difficile, vi khuẩn có thể gây tiêu chảy nghiêm trọng liên quan đến kháng sinh.

- Báo cho bác sĩ biết nếu đã có tiền sử tiêu chảy liên quan đến kháng sinh trong quá khứ. Có tiền sử tiêu chảy liên quan đến kháng sinh sẽ làm tăng khả năng kháng sinh có thể gây phản ứng tương tự một lần nữa. Bác sĩ có thể chọn một thuốc kháng sinh ít có khả năng gây ra tiêu chảy nhất.

- Xem xét sử dụng sản phẩm sinh học (Probiotic) nếu đã có tiêu chảy liên quan kháng sinh trong quá khứ. Chế phẩm sinh học đều tập trung bổ sung vi khuẩn hữu ích có ở dạng viên hay dạng lỏng. Một số sữa chua và các thực phẩm khác cũng chứa chế phẩm sinh học.

Một số bằng chứng cho thấy việc dùng các chế phẩm sinh học trong quá trình điều trị kháng sinh có thể làm giảm nguy cơ tiêu ở những người đã tiền sử tiêu chảy liên quan đến kháng sinh do C. difficile gây ra.

- Trong trường hợp tiêu chảy nặng do C. dificile gây ra, bác sĩ sẽ cho bạn dùng kháng sinh phù hợp để tiêu diệt vi khuẩn có hại này

Ths.Bs Trung Phan