Xuyên suốt các thế kỷ, Giáo hội Công giáo đã đóng góp nhiều phát minh cho nhân loại, xóa tan định kiến cố hữu cho rằng khoa học và tôn giáo là hai đường thẳng song song.
Thực tế chứng minh, trong chiều dài lịch sử, Giáo hội luôn khuyến khích tư duy khoa học. Không phải ngẫu nhiên mà phương pháp khoa học, gồm quan sát, thực nghiệm và diễn giải bằng toán học, lại phát triển đến thế ở Tây Âu. Có thể nói, Giáo hội Công giáo đã góp phần tạo nên mảnh đất màu mỡ để cuộc cách mạng khoa học diễn ra ở châu lục này.
Đến nay, Vatican vẫn duy trì Hàn lâm viện Tòa Thánh về Khoa học, nơi quy tụ những đại diện hàng đầu của giới nghiên cứu trên thế giới, trong đó có nhà vật lý thiên tài Stephen Hawking. Trên thực tế, nhiều nhà khoa học góp sức thúc đẩy sự tiến bộ trong khoa học chính là các linh mục, tu sĩ. Các ngài không bao giờ cho rằng làm khoa học đi ngược với ơn gọi, và theo thời gian, đóng góp những phát minh giúp hình thành nên xã hội công nghệ hiện đại ngày nay. Sau đây là những phát minh tiêu biểu:
Xe hơi đầu tiên trong lịch sử
Trước khi thế giới biết đến Karl Benz, Gottlieb Daimler hoặc Wilhelm Maybach, các “cha đẻ” của ngành công nghiệp xe hơi, linh mục Ferdinand Verbiest người Bỉ của dòng Tên từng chế tạo phương tiện tự hành đầu tiên trên thế giới. Nếu xe hơi được định nghĩa là phương tiện tự di chuyển mà không cần lực kéo hoặc đẩy từ bên ngoài, không nhất thiết phải chở người, cha Verbiest hoàn toàn xứng đáng được công nhận là nhà tiên phong.
Vị Giêsu hữu sinh năm 1623 ở Pitthem (khi đó thuộc Hà Lan vào thời điểm dưới quyền cai trị của Tây Ban Nha) và được thừa hưởng niềm đam mê học tập từ cha mình. Ngay từ nhỏ, cậu bé Verbiest đã được công nhận là thần đồng. Khi trưởng thành, cậu gia nhập dòng Tên, tiếp tục nghiên cứu triết học, thần học, toán học và thiên văn học. Sau khi nhận bằng tiến sĩ vào năm 1655, cha được bề trên gởi sang Trung Quốc truyền giáo.
Ở Trung Quốc, vị linh mục lấy tên là Nam Hoài Nhân, và đảm nhận vai trò nhà ngoại giao, nhà thiên văn, nhà toán học, nhà địa lý và phiên dịch viên trong triều đình nhà Thanh. Cha từng là cố vấn thân cận của Hoàng đế Khang Hy, vị vua đặc biệt yêu thích khoa học và kỹ thuật phương Tây. Năm 1672, cha mày mò thiết kế một mô hình xe hơi chạy bằng hơi nước. Có chiều dài khoảng 65cm và không chở được người, cỗ máy hoạt động dựa trên nguyên lý vận hành cơ bản của xe hơi hiện đại: một nồi hơi hình tròn được đốt nóng bên dưới, tạo ra hơi nước được dẫn qua ống đến một tuabin hơi mở, từ đó làm quay bánh xe sau.
Vị linh mục dòng Tên đã mô tả chi tiết phát minh của mình trong bản ghi chép có tên Astronomia Europaea (Thiên văn châu Âu), nhưng không còn bất kỳ bản vẽ hoặc thiết kế gốc nào còn truyền lại đến ngày nay. Thế nhưng, đội ngũ các kỹ sư cơ khí tại Đại học Kỹ thuật Ingolstadt (Đức) đã tái hiện lại một phiên bản mô phỏng, và qua đó chứng minh được rằng cỗ máy của vị linh mục hoàn toàn khả thi về mặt kỹ thuật, dù được thiết kế hơn 200 năm trước khi chiếc xe hơi đầu tiên chở người xuất hiện.
Giấc mơ bay lên trời bằng khí nóng
Với nhiều người, việc nhìn thấy một bong bóng xà bông bay lên theo luồng không khí ấm từ ngọn nến có lẽ chẳng có gì đặc biệt. Nhưng đối với linh mục Bartolomeu Lourenço de Gusmão (1685-1724), một thừa sai người Bồ Đào Nha, sinh ra ở Brazil, đó lại là hình ảnh gợi lên một ý tưởng lớn. Quan sát này khiến ngài suy nghĩ về sự khác nhau trong mật độ không khí, từ đó nảy ra một ý tưởng táo bạo: một vật thể nhẹ hơn không khí có thể rời mặt đất và bay lên trời. Và đây không phải là lần đầu tiên cha de Gusmão chứng tỏ tư duy khoa học khác biệt.
Ở tuổi 20, cha de Gusmão đã phát minh một thiết bị có thể hút nước từ con suối và đưa lên độ cao 100 mét. Thậm chí sau khi được truyền chức linh mục, cha đã đến Lisbon để nghiên cứu toán học, thiên văn học, cơ học, vật lý, hóa học và triết học tại Đại học Coimbra (Bồ Đào Nha). Khi cha tuyên bố phát minh một cỗ máy có thể bay được, Vua Bồ Đào Nha João V đã mời vị linh mục biểu diễn trước triều đình. Ngày 3.8.1709, bên trong hoàng cung, cha de Gusmão đã thả một quả bóng nhỏ làm bằng giấy được tiếp năng lượng từ không khí làm nóng. Thế nhưng, cuộc thử nghiệm đầu tiên thất bại do quả bóng bốc cháy trước khi kịp cất cánh. Lần thử thứ hai vào hai ngày sau đã đạt thành công, và kết quả này đã lặp lại trong lần thử thứ ba sau đó 3 ngày. Quả bóng đã bay lên nhờ sức nâng của khí nóng.
Dù thiết kế của cha de Gusmão chưa thể nâng được người lên trời, ý tưởng của ngài cho rằng không khí nóng có thể được sử dụng để giúp một vật thể nhẹ hơn không khí bay lên đã mang đến bước đột phá trong lịch sử các chuyến bay của nhân loại. Phát minh này đã đặt nền móng cho các chuyến bay bằng khinh khí cầu, mở đường cho chuyến bay có người điều khiển đầu tiên của anh em nhà Montgolfier (Pháp) năm 1783, tức gần 75 năm sau.
BẠCH LINH
.png)
Bình luận