Văn bản thỏa thuận được Ðức ông Antoine Camilleri, Thứ trưởng Ngoại giao Tòa Thánh ký kết với Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Siêu vào ngày 22.9.2018 tại Bắc Kinh.
Toàn văn nội dung của văn bản không được công bố vì đây là thỏa thuận tạm thời, các điều khoản sẽ được hai bên xem xét, đánh giá sau một thời gian áp dụng để chỉnh sửa cho hoàn thiện hơn. Vatican News dẫn lời ông Greg Burke, Giám đốc Phòng Báo chí Vatican cho biết: “Thỏa thuận hướng đến việc Tòa Thánh và chính quyền Bắc Kinh tìm được tiếng nói chung về bổ nhiệm giám mục tại Trung Quốc. Mục đích mang tính mục vụ, không mang tính chính trị, với mong muốn giúp các tín hữu tại nước này được coi sóc bởi những vị giám mục hiệp thông với Rome”. Cụ thể, các hoạt động mục vụ được hướng đến gồm: tạo đà cho việc loan báo Tin Mừng; tạo điều kiện cho đời sống đức tin của các tín hữu Trung Quốc…
![]() |
Đức Hồng y Pietro Parolin, Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh nhận định thỏa thuận sẽ giúp “củng cố nền hòa bình quốc tế”. Theo ngài, Đức Giáo Hoàng Phanxicô mong muốn sự kiện ngày 22.9 sẽ giúp cộng đoàn Dân Chúa Trung Quốc sống trong tinh thần hòa giải giữa anh chị em với nhau và có những hành động thiết thực giúp giải quyết nhiều hiểu lầm. Bằng cách này, họ sẽ trở thành chứng nhân cho đức tin, cho tình yêu chân thành và mở lòng cho đối thoại.
![]() |
Một tín hữu ở Vũ Hán |
Tất cả giám mục Trung Quốc hiệp thông với Giáo hội
Bên cạnh thỏa thuận tạm thời,“để vượt qua những vết thương của quá khứ”, Đức Thánh Cha đã quyết định cho 8 vị giám mục “trái phép” của Trung Quốc (không được sự chấp thuận của Tòa Thánh khi bổ nhiệm) được tái hiệp thông trọn vẹn với Giáo hội, gồm các Đức cha: Giuse Guo Jincai, Giuse Huang Bingzhang, Phaolô Lei Shiyin, Giuse Liu Xinhong, Giuse Ma Yinglin, Giuse Yue Fusheng, Vinhsơn Zhan Silu và Antôn Tu Shihua. Trong đó, Đức cha Tu Shihua trước khi qua đời vào ngày 4.1.2017 đã bày tỏ ước mong được Đức Thánh Cha tha thứ. Đức Hồng y Parolin nhấn mạnh, đây là lần đầu tiên kể từ nhiều thập niên,“toàn bộ giám mục Trung Quốc hiệp thông với Đức Giáo Hoàng”.
![]() |
Các tín hữu cầu nguyện tại nhà thờ Đức Bà ở Thượng Hải |
Cũng trong dịp này, Đức Phanxicô đã thành lập giáo phận mới tại Trung Quốc là Thừa Đức (tỉnh Hà Bắc), với nhà thờ Chánh tòa Chúa Giêsu Mục Tử Nhân Lành. Giáo phận mới trải rộng trên 39.519 km2, tổng dân số 3,7 triệu người, trong đó có khoảng 25.000 tín hữu Công giáo thuộc 12 giáo xứ với 7 linh mục và một số chủng sinh, nữ tu.
Chặng đường dài
Theo thông cáo của Vatican, thỏa thuận vừa ký kết là hoa trái của một tiến trình được mở ra từ thời Đức Gioan Phaolô II. Trong triều đại của vị thánh Giáo Hoàng, các mối liên hệ giữa Tòa Thánh và Trung Quốc được thiết lập và hai bên bắt đầu có những trao đổi. Tại hội thảo về linh mục Matteo Ricci, vị thừa sai dòng Tên hoạt động tại Trung Quốc vào cuối thế kỷ 16, Đức Gioan Phaolô II nói rõ:“Không phải là điều gì huyền bí cả. Tòa Thánh muốn mở đường cho đối thoại với chính phủ Trung Quốc để vượt qua những ngộ nhận trong quá khứ và để chúng ta có thể cùng làm việc vì ích lợi cho nhân dân Trung Quốc và cho hòa bình thế giới”. Năm 2005, khi vị thánh Giáo Hoàng về với Chúa, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã tôn vinh những đóng góp của ngài cho cộng đồng quốc tế.
![]() |
Lễ Giáng Sinh tại một nhà thờ ở Thượng Hải |
Cũng trên tinh thần này, trong thư gởi cộng đoàn Dân Chúa tại Trung Quốc vào năm 2007, Đức Bênêđictô XVI nhấn mạnh: “Tôi mong muốn nhanh chóng được thấy tiến trình đàm phán giữa Tòa Thánh và Bắc Kinh. Tình bạn được nuôi dưỡng qua tình liên đới, sự hỗ trợ lẫn nhau, qua những tiếp xúc, chia sẻ cả trong lúc vui hay trong khi đau buồn. Đương nhiên, không bao giờ được quên ‘la bàn’ của mọi hành động chính là đức tin. Cần phải tìm giải pháp bằng cách vượt qua những căng thẳng”. Tháng 5.2008, tại sảnh Phaolô VI trong Điện Tông Tòa, đoàn nghệ thuật Bắc Kinh đã biểu diễn phục vụ Đức Bênêđictô XVI. Hoạt động này được giới quan sát đánh giá là một sự kiện đáng chú ý của “ngoại giao văn hóa”. Sau đó, hai bên đã nhiều lần cử các chuyên gia tham dự các hội thảo về khoa học hoặc văn hóa tại Trung Quốc và Vatican.
Tiếp nối hai vị tiền nhiệm, Đức Phanxicô cũng mở rộng hơn các cơ hội cho đối thoại chính thức giữa Tòa Thánh và Bắc Kinh. Trả lời Asia Times vào tháng 2.2016 về quan hệ với Trung Quốc, ngài nói: “Sự cân bằng thật sự của hòa bình được thực hiện thông qua đối thoại. Đối thoại không có nghĩa là chấp nhận mọi thỏa hiệp, nhưng là hai bên đồng hành trên tinh thần xây dựng”. Những năm qua, các cuộc gặp song phương nhiều lần được tổ chức và trong lần gặp gỡ mới nhất ở Bắc Kinh, thỏa thuận quan trọng đã được ký.
LAN CHI
Bình luận