Phòng Báo chí Tòa Thánh vừa thông báo Ðức Thánh Cha Phanxicô sẽ viếng thăm Iraq từ ngày 5 đến 8.3.2021.
Ðây là chuyến tông du đầu tiên của ngài kể từ tháng 11.2019, sau hơn một năm nhiều biến động vì dịch Covid-19. Ðức Phanxicô cũng là vị giáo hoàng đầu tiên thăm Iraq. Dự kiến, Ðức Thánh Cha sẽ đến 5 địa điểm, gồm thủ đô Baghdad và các thành phố Ur, Erbil, Mosul, Qaraqosh. Theo Phòng Báo chí Tòa Thánh, chương trình chi tiết của chuyến tông du sẽ được thông báo sau và có thể điều chỉnh tùy diễn biến của đại dịch. Nhiều nước đã lên kế hoạch tiêm vắc xin ngừa SARS-CoV-2 từ tháng 1.2021, được kỳ vọng là một bước quan trọng để hướng đến việc khống chế Covid-19. Trên cơ sở này, các chuyến viếng thăm ở ngoài Ý của Ðức Phanxicô cũng đã được lên kế hoạch trở lại.
![]() |
Đức Thánh Cha tiếp Tổng thống Barham Salih - ngày 25.1.2020 |
Vùng ngoại biên nhiều khổ đau
Ðức Thánh Cha vẫn luôn hướng lòng về Iraq, đất nước đã oằn mình trong các cuộc chiến tranh, xung đột từ nhiều thập niên qua. Ngài đã nhiều lần ngỏ ý muốn đến thăm quốc gia này. Tại buổi tiếp kiến những vị đại diện của Các tổ chức Bác ái Trợ giúp Giáo hội Ðông phương (Roaco) ngày 10.6.2019, ngài nói: “Tôi mong có thể đến Iraq vào năm sau. Tôi hy vọng rằng nước này có thể hướng về tương lai với sự góp sức một cách hòa bình của mọi thành phần trong xã hội - bao gồm tôn giáo - và sẽ không bị rơi lại vào tình trạng căng thẳng do tác động từ sự xung khắc chưa có điểm dừng của những cường quốc trong khu vực”.
Không lâu sau đó, ngày 19.6.2019, Tổng thống Iraq Brahim Salih đã gởi thư đến Tòa Thánh: “Tôi vinh hạnh được chính thức mời Ðức Thánh Cha thăm Iraq”. Ông Salih cảm ơn sự quan tâm sâu sắc của Ðức Phanxicô nhấn mạnh rằng việc được tiếp đón vị chủ chăn của Giáo hội hoàn vũ sẽ “thắp sáng” đất nước này, đặc biệt sau những nỗi đau khổ “khủng khiếp” và sự tàn phá “không thể tưởng tượng được” mà cộng đồng Kitô hữu phải gánh chịu trong những năm tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) trỗi dậy và đánh chiếm nhiều khu vực ở Trung Ðông. Dù chưa có phản hồi từ Tòa Thánh, đầu tháng 7.2019, Iraq bắt đầu giải ngân để xây dựng lại hạ tầng ở những nơi nhiều khả năng sẽ được đưa vào lịch trình nếu chuyến tông du được xác nhận. Chính phủ nước này tích cực chuẩn bị từ rất sớm, nhưng dịch Covid-19 bùng phát vào đầu năm 2020 đã khiến mọi chuyến thăm ngoài nước Ý của Ðức Phanxicô bị hoãn vô thời hạn.
Món quà Giáng Sinh
Việc Vatican thông báo vào đầu tháng 12 về chuyến tông du của Ðức Thánh Cha có thể xem là một món quà Giáng Sinh sớm cho Iraq. Cách đây hai năm, Ðức Phanxicô cũng đã từng có một món quà đặc biệt cho các Kitô hữu nước này để mừng Chúa Hài Ðồng, là chuyến thăm của Ðức Hồng y Pietro Parolin, Quốc vụ khanh Tòa Thánh đến Baghdad, vùng Kurd và đồng bằng Niniveh từ ngày 24 - 28.12.2018. Ðức Hồng y Parolin kể lại: “Tôi cảm thấy hạnh phúc vì đã có thể mang sự gần gũi, lòng cảm mến, lời chúc lành của Ðức Giáo Hoàng đến với các Kitô hữu ở Iraq. Chuyến đi đã diễn ra tốt đẹp, ngay trong mùa Noel, mùa của lễ hội và niềm vui. Tôi đã có dịp chia sẻ nỗi đau khổ mà họ phải chịu đựng trong nhiều năm qua, hay những lo lắng của thời điểm hiện tại, nhưng đồng thời cũng có cả niềm hy vọng cho tương lai”.
Vị Quốc vụ khanh Tòa Thánh nhấn mạnh, các cộng đoàn Kitô hữu ở Iraq là “chứng nhân của Giáo hội hoàn vũ”. Giáo hội cảm kích họ “vì những gì đã trải qua” và vì cách mà họ đã đương đầu trước những khó khăn, trước sự bách hại. Ngài đặc biệt ấn tượng trước sự tự hào được sống đức tin của các tín hữu nước này. Ðức Hồng y Parolin cho biết: “Họ đều ước ao sớm được Ðức Thánh Cha viếng thăm. Và tôi cũng chung niềm hy vọng với Kitô hữu Iraq, mong rằng các điều kiện sẽ thuận lợi để Ðức Phanxicô có thể trực tiếp đến đây, cùng chia sẻ những phút giây cầu nguyện và gặp gỡ họ”.
![]() |
Các Kitô hữu Iraq chào đón Đức Hồng y Parolin trong chuyến thăm vào Giáng Sinh 2018 - ảnh: Fraternité en Irak |
“Công trường” ngổn ngang
Ngày 25.1.2020, Tổng thống Barham Salih đã được Ðức Giáo Hoàng tiếp kiến tại Vatican, đồng thời cũng gặp gỡ Ðức Hồng y Pietro Parolin và Ðức Tổng Giám mục Paul Richard Gallagher, Ngoại trưởng Tòa Thánh. Ðây là dịp để thảo luận về tình hình và những thách thức của Iraq, như “ưu tiên cho sự ổn định và tiến trình tái thiết đất nước, ủng hộ đối thoại và những giải pháp thích đáng vì quyền lợi của người dân, trong sự tôn trọng chủ quyền quốc gia”, đặc biệt là “giữ gìn sự hiện diện mang tính lịch sử của các Kitô hữu, đảm bảo sự an toàn cho họ”.
Iraq đang như một “công trường xây dựng hòa bình” vẫn còn ngổn ngang, sau quá nhiều năm bất ổn và các Kitô hữu chính là một trong những cộng đồng chịu nhiều thiệt thòi nhất. Năm 2003, thời điểm nổ ra cuộc chiến dẫn đến việc Tổng thống Saddam Hussein bị lật đổ, có từ 1 triệu - 1,4 triệu Kitô hữu tại quốc gia này. Xung đột nối tiếp xung đột, đến lúc tổ chức IS chiếm đóng đồng bằng Niniveh trong giai đoạn 2014 - 2017, số lượng các tín hữu chỉ còn từ 300.000 - 400.000 người. Sau khi lực lượng cực đoan này bị đẩy lùi, Tổng thống Salih đã nhiều lần nhấn mạnh vai trò của các cộng đồng Kitô và mời gọi những ai đã di tản vì chiến tranh hay do bị IS bách hại hãy quay về để tham gia tiến trình tái thiết đất nước.
Ðức Thánh Cha Gioan Phaolô II dự kiến tông du Iraq từ ngày 1 đến 3.12.1999. Chương trình đã được lên kế hoạch nhưng vì nhiều lý do nên chuyến thăm bị hủy. Hơn hai thập niên sau, Ðức Phanxicô sẽ hoàn thành dự định này và trở thành vị giáo hoàng đầu tiên thăm Iraq. Ðức Hồng y Louis Raphael Sako, Thượng phụ Công giáo Canđê nhận định về ý nghĩa chuyến tông du sắp tới: “Ðức Thánh Cha Phanxicô là người cởi mở và luôn là cầu nối của hòa bình. Toàn thể dân Iraq, cả Kitô hữu lẫn tín hữu Hồi giáo, đều quý trọng sự giản dị và gần gũi của ngài. Lời của ngài có thể lay động trái tim của mọi người, vì đó là lời của một vị mục tử. Hàng triệu người Hồi giáo đã theo dõi chuyến thăm của ngài ở Abu Dhabi, và ở Iraq cũng sẽ như thế”. |
LAN CHI
Bình luận