Sau một thập niên trùng tu hết sức công phu, Sảnh Constantine thuộc Điện Tông tòa, nơi cất giữ tuyệt tác của danh họa Raphael mô tả chiến thắng của Hoàng đế Constantine trước Maxentius trên cầu Milvian, đã quay về với vẻ tráng lệ ban đầu.
Sảnh Constantine, phần lớn nhất của Phòng Raphael nổi tiếng, đã được đóng cửa một phần trước công chúng vào năm 2015 để tạo điều kiện cho quy trình bảo tồn được tiến hành. Sau 10 năm, Bảo tàng Vatican đã gọi công trình tu bổ này là “sự mẫu mực”.
VIẾT LẠI LỊCH SỬ MỸ THUẬT
“Tôi cho rằng, theo một cách nào đó, chúng ta đã viết lại lịch sử mỹ thuật”, CNA dẫn lời bà Barbara Jatta, Giám đốc Bảo tàng Vatican trong cuộc họp báo được tổ chức gần đây. Cùng tham dự họp báo còn có ông Fabrizio Biferali - quản lý mảng nghệ thuật thế kỷ XV-XVII; hai chuyên gia phục chế Fabio Piacentini và Francesca Persegati đến từ Phòng Thí nghiệm Trùng tu Hội họa và Vật liệu gỗ; và ông Fabio Morresi - người đứng đầu Văn phòng Nghiên cứu Khoa học. Ông Morresi đã nhấn mạnh giá trị khoa học, kỹ thuật và biểu tượng của một dự án mang đến nhiều phát hiện đóng vai trò cách mạng về các kỹ thuật và phương pháp được Raphael sử dụng trong quá trình sáng tác vào thời kỳ Phục hưng.
Dự án, vốn bắt đầu từ tháng 3.2015 và hoàn tất tháng 12.2024, không chỉ phục hồi ánh sáng và màu sắc cho các bức bích họa xuất phát từ bàn tay của danh họa Raphael Sanzio (1483-1520) theo yêu cầu của Đức Giáo Hoàng Lêô X, mà còn tiết lộ nhiều đổi mới kỹ thuật và nghệ thuật quan trọng của một trong những xưởng vẽ vĩ đại nhất của thời Phục hưng. Quá trình trùng tu được tiến hành theo 8 giai đoạn, khởi đầu với bức bích họa có tên “Khải tượng Thánh Giá” và kết thúc ở trần nhà hình vòm cung do ông Tommaso Laureti trang trí. Việc dựng giàn giáo cũng đi theo cùng một trình tự như thời điểm bức bích họa được sáng tác, cho phép các chuyên gia tham dự có thể hiểu rõ tiến trình, sự phát triển và tiến hóa của toàn bộ bức tuyệt tác.
PHÁT HIỆN ĐỘT PHÁ: RAPHAEL VÀ KỸ THUẬT SƠN DẦU
Một trong những phát hiện quan trọng nhất của tổ dự án là xác nhận được hai nhân vật nữ lần lượt là Comitas (Lòng Nhân Từ) và Iustitia (Công Lý) được chính tay họa sĩ Raphael trực tiếp vẽ bằng sơn dầu lên tường. Đây là cách tiếp cận vô cùng hiếm thấy cho các công trình bích họa vào thời đó. “Từ nhiều nguồn, chúng tôi biết được ông Raphael từng thử nghiệm kỹ thuật mới, nhưng chúng tôi không rõ là kỹ thuật gì”, bà Jatta giải thích. Nhờ những phương pháp phân tích khoa học hiện đại như chụp hồng ngoại ở bước sóng 1.900nm, ánh sáng cực tím giả màu và việc phân tích hóa học lớp sơn, các chuyên gia thời nay đã phát hiện ông Raphael đã dùng nhựa thông đun nóng để tạo lớp nền đặc biệt. Biện pháp này cho phép danh họa tiến hành chỉnh sửa và đạt được hiệu ứng thị giác đồng nhất, vốn không thể thực hiện được nếu áp dụng kỹ thuật bích họa truyền thống.
“Đó chính là dự án lớn cuối cùng trong đời họa sĩ Raphael và đại diện cho cuộc cách mạng thực thụ về mỹ thuật”, ông Piacentini đánh giá. Sự hiện diện của các đinh sắt trên tường cho thấy họa sĩ thiên tài từng có ý định vẽ toàn bộ căn phòng bằng sơn dầu. Thế nhưng, dự định đó đã không thể thực hiện do ông qua đời vào năm 1520 ở tuổi 37. Công trình được tiếp nối nhờ vào các học trò của ông là Giulio Romano và Giovanni Francesco Penni, hai người hoàn tất phần còn lại của bức bích họa. Bà Jatta nhấn mạnh dự án trùng tu mất rất nhiều năm và giống như một xưởng vẽ Phục hưng, với sự phối hợp giữa các chuyên gia phục chế, kỹ sư, nhà hóa học và nhà bảo tồn. Bà cũng đánh giá cao vai trò điều phối tổng thể của bà Persegati tại phòng thí nghiệm lâu đời nhất của Vatican.
Sảnh Constantine được thiết kế cho những buổi tiếp tân chính thức, có thể xem là một tác phẩm hội họa lớp chồng lớp. Công trình được thực hiện trong hơn 60 năm và trải qua 5 triều đại giáo hoàng, từ Đức Lêô X đến Đức Sixtus V, và nhận được sự tham gia của nhiều nghệ sĩ và xưởng vẽ khác nhau. Đó là lý do Sảnh Constantine trở thành một tác phẩm tiêu biểu cho hội họa thành Rome vào thế kỷ XVI.
Các bức tường của sảnh mô tả 4 phân cảnh chính: “Khải tượng Thánh Giá”, “Trận chiến cầu Milvian”, “Lễ rửa tội của Constantine” và “Sự hiến dâng thành Rome”. Toàn bộ những phân cảnh được khắc họa để thể hiện sự chuyển giao từ một thành Rome ngoại giáo sang thành Rome của Kitô giáo dưới thời Hoàng đế Constantine. Bà Jatta cho rằng, Sảnh Constantine là căn phòng “mang tính chính trị và biểu tượng quan trọng nhất” trong toàn bộ Phòng Raphael.
LING LANG
.png)
Bình luận