Vị giám mục - bác sĩ giải phẫu tài ba thời Trung Cổ

Ðức Giám mục Theodoric Borgognoni (1205 - 1296), hay Ðức Theodoric xứ Lucca của Ý, được người đời sau nhớ đến như là một trong những nhà phẫu thuật giỏi nhất vào thời Trung Cổ.

Là tu sĩ dòng Đaminh và sau đó là Giám mục Cervia, Đức cha Borgognoni là thầy thuốc đã giới thiệu và tích cực lan truyền các liệu pháp y khoa quan trọng vào thời Trung Cổ. Nhờ ngài, các bác sĩ thời đó thực hành sát trùng cơ bản và sử dụng thuốc gây mê trong phẫu thuật.


Bác sĩ riêng của Đức Giáo Hoàng

Đức cha Theodoric Borgognoni chào đời tại một ngôi làng nhỏ ở Lucca (Ý) vào năm 1205. Theo một số tài liệu, ngài chính là con trai và là môn đồ của bậc thầy y khoa Hugh Borgognoni, bác sĩ hàng đầu vào thời ấy. Trong thời gian học y ở Đại học Bologna, chàng trai trẻ đã trở thành tu sĩ dòng Đaminh. Đến thập niên 1240, vị tu sĩ trở thành bác sĩ riêng của Đức Giáo Hoàng Innocent IV. Năm 1262, cha Theodoric được tấn phong Giám mục Bitonto. Bốn năm sau, ngài được bổ nhiệm làm Giám mục Cervia (tỉnh Ravenna) và giữ vị trí này cho đến khi qua đời vào năm 1296.

Bên cạnh các sứ vụ phục vụ Giáo hội và cộng đoàn Dân Chúa, Đức cha Borgognoni rất yêu thích vai trò làm bác sĩ phẫu thuật. Nhờ vào năng lực y khoa hơn người, ngài là bác sĩ được nhiều nhân vật lãnh đạo vào thời đó tín nhiệm, trong đó có Đức Giáo Hoàng.

Đức cha Borgognoni đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của kinh nghiệm và quan sát từng bệnh nhân, thay vì áp dụng mù quáng dựa trên các tài liệu y khoa thời xưa. Ngài cho rằng cách làm cũ có thể gây ra tình trạng nhiễm trùng vết thương, và đề nghị thay thế bằng việc sát trùng, làm sạch vết thương trước khi khâu lại. Băng gạc y khoa được yêu cầu nhúng vào rượu như là hình thức sát trùng. Ngài cũng khuyến khích sử dụng thuốc mê trong phẫu thuật. Hỗn hợp thuốc gây mê được điều chế từ dung dịch thuốc phiện, hoa kim ngân, nước ép dâu tằm, cây thường xuân và những chất khác. Dung dịch được thấm vào bông gạc trước khi để lên mũi bệnh nhân làm gây mê.

Bên cạnh hoạt động phẫu thuật, Đức cha Borgognoni còn dành thời gian để viết sách về đề tài thú y và nghề nuôi chim ưng.


Đóng góp y khoa quan trọng

Đức cha Theodoric nổi tiếng nhất với tuyển tập y khoa Cyrurgia, gồm bốn quyển, viết vào thập niên 1260 và bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau của phẫu thuật, từ điều trị các vết thương ngoại khoa, nội khoa và tình trạng gẫy xương. Nội dung của của tuyển tập này đi ngược lại nhiều phương pháp phẫu thuật truyền thống thời bấy giờ, vốn được lưu truyền từ các bác sĩ Hy Lạp cổ đại và Ả Rập. Cyrurgia được các thế hệ sau công nhận là đóng góp quan trọng của Đức cha Borgognoni đối với nền y khoa phương Tây.

Ở phần điều trị vết thương, Đức cha viết: “Cần lưu ý không để vết thương xuất hiện mủ, vì đây là sai sót lớn nhất có thể kéo dài thời gian điều trị”. Cách lập luận này hoàn toàn khác với y khoa truyền thống lưu truyền từ thời Hy Lạp cổ đại. Bên cạnh đó, Đức cha Borgognoni tích cực khuyên xử lý để vết thương khô ráo, giúp nhanh lành.

Ngài cũng viết về cách điều trị các chấn thương lồng ngực và ruột, nhấn mạnh tầm quan trọng tránh nhiễm trùng khi xử lý các chất trong ruột. Quyển cuối của tuyển tập y thư Cyrurgia đề cập các chấn thương ở đầu và một số căn bệnh như ung thư. Đến nay, phương pháp chẩn đoán trật khớp vai của Đức cha, bằng cách dùng tay đang bị đau chạm vào phần tai hoặc vai đối diện, vẫn tiếp tục được các bác sĩ thời nay sử dụng. Trong quá trình nghiên cứu và soạn sách, Đức cha Borgognoni đã thiết lập tiêu chuẩn mới cho điều trị và ngăn chặn nguy cơ diễn biến xấu hậu phẫu. Ngài cũng đặt lại vấn đề về những cách điều trị cũ và đưa ra những phương pháp mới trong việc điều trị tình trạng trật khớp và gẫy xương.

Những phương pháp phẫu thuật của vị giám mục dòng Đaminh sau này được một trong các học trò là danh y Henri xứ Mondeville áp dụng thành công. Bác sĩ Henri sau đó trở thành cha đẻ của ngành phẫu thuật Pháp.

HỒNG HOANG

Từ khoá:
Chia sẻ:

Bình luận

có thể bạn quan tâm

Ðức Giáo Hoàng bổ nhiệm tân Tổng Giám mục Washington
Ðức Giáo Hoàng bổ nhiệm tân Tổng Giám mục Washington
Ðức Phanxicô đã chọn Ðức Hồng y Robert McElroy, nhà ủng hộ nhiệt thành đối với dân nhập cư và di dân, cho vai trò tân Tổng Giám mục Tổng Giáo phận thủ đô Mỹ.
Ðức Giáo Hoàng chuẩn bị tài liệu Tông huấn về quyền trẻ em
Ðức Giáo Hoàng chuẩn bị tài liệu Tông huấn về quyền trẻ em
Tại Hội nghị Thế giới về Quyền Trẻ em diễn ra trong hai ngày 3 - 4.2 tại Vatican, Đức Giáo Hoàng Phanxicô thông báo sẽ xuất bản tài liệu Tông huấn dành cho thiếu nhi với mục tiêu nối dài nỗ lực của các cam kết đạt được tại...
Những cuộc gọi bất ngờ: Dấu ấn của triều đại  Ðức Phanxicô
Những cuộc gọi bất ngờ: Dấu ấn của triều đại Ðức Phanxicô
Cha mẹ bị nỗi đau mất con, dân thường đối mặt những thăng trầm của đời sống, các nguyên thủ quốc gia..., đó là những người từng nhận được điện thoại từ Ðức Giáo Hoàng Phanxicô trong hơn 10 năm qua.
Ðức Giáo Hoàng bổ nhiệm tân Tổng Giám mục Washington
Ðức Giáo Hoàng bổ nhiệm tân Tổng Giám mục Washington
Ðức Phanxicô đã chọn Ðức Hồng y Robert McElroy, nhà ủng hộ nhiệt thành đối với dân nhập cư và di dân, cho vai trò tân Tổng Giám mục Tổng Giáo phận thủ đô Mỹ.
Ðức Giáo Hoàng chuẩn bị tài liệu Tông huấn về quyền trẻ em
Ðức Giáo Hoàng chuẩn bị tài liệu Tông huấn về quyền trẻ em
Tại Hội nghị Thế giới về Quyền Trẻ em diễn ra trong hai ngày 3 - 4.2 tại Vatican, Đức Giáo Hoàng Phanxicô thông báo sẽ xuất bản tài liệu Tông huấn dành cho thiếu nhi với mục tiêu nối dài nỗ lực của các cam kết đạt được tại...
Những cuộc gọi bất ngờ: Dấu ấn của triều đại  Ðức Phanxicô
Những cuộc gọi bất ngờ: Dấu ấn của triều đại Ðức Phanxicô
Cha mẹ bị nỗi đau mất con, dân thường đối mặt những thăng trầm của đời sống, các nguyên thủ quốc gia..., đó là những người từng nhận được điện thoại từ Ðức Giáo Hoàng Phanxicô trong hơn 10 năm qua.
Đức Giáo Hoàng họp trực tuyến với giới trẻ Ukraine
Đức Giáo Hoàng họp trực tuyến với giới trẻ Ukraine
Tại cuộc gặp trực tuyến hôm 1.2, Đức Giáo Hoàng Phanxicô kêu gọi giới trẻ Ukraine hãy kiên trì con đường đối thoại và yêu nước, dù biết rằng luôn tồn tại những thách thức đầy khó khăn để có thể tha thứ trong lúc chiến sự vẫn diễn ra
Các giám mục Thái Lan tái khẳng định hôn nhân nam nữ
Các giám mục Thái Lan tái khẳng định hôn nhân nam nữ
Hội đồng Giám mục Thái Lan bày tỏ sự gần gũi với những cặp đồng phái, nhưng tái khẳng định hôn nhân giữa một người nam và một người nữ trong thư mục vụ vào ngày 23.1.2025, cùng ngày luật về hôn nhân đồng phái bắt đầu có hiệu lực...
Đức Phanxicô sẽ cùng kỷ niệm 1.700 năm Công đồng chung Nicea
Đức Phanxicô sẽ cùng kỷ niệm 1.700 năm Công đồng chung Nicea
Ðức Thượng phụ Bartolomeo, Giáo chủ Chính thống Constantinople ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, cho biết vào tháng 5.2025, ngài sẽ cùng Ðức Giáo Hoàng Phanxicô đến cổ thành Nicea, nay là Iznik, tại Thổ Nhĩ Kỳ, để cử hành các buổi kỷ niệm 1.700 năm Công đồng chung Nicea...
Sắp bầu niên trưởng mới của hồng y đoàn 
Sắp bầu niên trưởng mới của hồng y đoàn 
Các hồng y thuộc đẳng giám mục sẽ tiến hành bầu chọn hồng y niên trưởng mới của hồng y đoàn, kế nhiệm Ðức Hồng y Giovanni Battista Re 91 tuổi, sắp mãn nhiệm kỳ 5 năm vào ngày 19.3.2025.
Tổng Giáo phận Bombay đón vị chủ chăn mới
Tổng Giáo phận Bombay đón vị chủ chăn mới
Đức cha John Rodrigues, 58 tuổi, chính thức trở thành Tổng Giám mục mới của Tổng Giáo phận Bombay, kế nhiệm Đức Hồng y Oswald Gracias, 80 tuổi, được Đức Thánh Cha Phanxicô chấp nhận đơn từ nhiệm hôm 25.1.2025.
Đức Thánh Cha bổ nhiệm Hồng y người Ấn Độ làm Tổng trưởng Bộ Đối thoại Liên tôn
Đức Thánh Cha bổ nhiệm Hồng y người Ấn Độ làm Tổng trưởng Bộ Đối thoại Liên tôn
Ngày 24.1.2025, Đức Thánh Cha Phanxicô đã bổ nhiệm Đức Hồng y George Jacob Koovakad, người Ấn Độ, đảm nhận vị trí Tổng trưởng Bộ Đối thoại Liên tôn. Ngài kế nhiệm Đức Hồng y Miguel Ángel Ayuso Guixot, người đã qua đời vào ngày 25.11.2024.