BÀI CUỐI: VÌ SAO NHIỀU THÁNH ĐƯỜNG, TU VIỆN ĐƯỢC XÂY TRÊN NÚI
Trong số những công trình Công giáo bằng đá đẹp nhất nước Ý, phần lớn được đặt trên triền hoặc đỉnh núi cao, tôn thêm vẻ uy nghi, thiêng liêng của Nhà Chúa.
![]() |
Tu viện Santa Maria dell'lsola |
Tu viện San Michele ở Turin, nhà thờ Santa Maria della Pietà ở Abruzzo, Tu viện thánh Rosalia trên núi Pellegrino của đảo Sicily, tu viện Santa Maria dell’Isola ở Tropea… có điểm gì chung? Tất cả đều được xây trên cao, như đỉnh đồi, đỉnh núi. Kể từ thuở ban đầu của Kitô giáo, các tín hữu đã tìm đến những vùng núi cao để tìm nơi xứng đáng dựng nên nơi tôn kính Thiên Chúa. Trên thực tế, không thể đếm được số nhà thờ và tu viện khắp thế giới mọc lên trên các ngọn núi từ thời xưa và vẫn tồn tại đến ngày nay. Thậm chí Giáo hội Chính Thống giáo cũng có một số công trình mang đặc điểm tương tự, chẳng hạn Tu viện Varlaam nằm trên đỉnh núi đá ở Hy Lạp, và cách duy nhất trước đây nếu muốn lên đến nơi này là dùng dây thừng kéo. Ngày nay, người ta có thể cân nhắc sử dụng trực thăng thả người từ trên trời xuống.
![]() |
Tu viện Varlaam |
Vậy nguyên nhân đằng sau sự lựa chọn cao ngất và đầy vẻ cô tịch như trên? Việc xây nhà thờ, tu viện trên cao liệu có ý nghĩa như thế nào đối với các tín hữu? Ða số các nền văn hóa cổ đại đều chung quan điểm rằng thần thánh là những đấng thuộc về thiên đàng, nếu diễn dịch theo nghĩa đen là các đấng thiêng liêng phải ngự trên trời cao. Ðiều này hoàn toàn đúng trong trường hợp của nền văn hóa thần thoại Hy Lạp, khi cho rằng đỉnh Olympia phải là nơi đặt cung điện của 12 vị thần. Cựu Ước thuật lại việc Thiên Chúa chuyện trò với ông Môsê trên núi Horeb. Một điểm thiêng liêng khác của người Do Thái chính là núi Carmel, nơi tiên tri Êlia xây đền thờ của Thiên Chúa và thách thức các tu sĩ ngoại giáo hiến tế tại đây. Thậm chí thành phố Giêrusalem cũng được xây trên núi Zion.
![]() |
Tu viện San Michele |
Với việc Chúa Giêsu xuống thế làm người, núi non tiếp tục được liên kết với các sự kiện trong cuộc đời Ngài. Theo Phúc Âm thánh Mátthêu, Thầy đưa ra “Bài giảng trên núi” vào khoảng năm 30. Nơi diễn ra bài giảng được cho là một ngọn núi ở bờ bắc của biển Galilee, gần Capernaum mà ngày nay gọi là núi Bát Phúc. Phúc Âm theo các thánh Mátthêu, Máccô, Luca ghi lại sự kiện Chúa biến hình. Theo đó, Chúa Giêsu cùng ba tông đồ là Phêrô, Giacôbê và Gioan đi lên một ngọn núi (ngày nay là Núi Biến Hình), tại đó Thầy đã biến đổi dung mạo từ một người bình thường trở nên “chói lọi như mặt trời”. Sau đó, hai tiên tri là Môsê và Êlia xuất hiện bên cạnh để đàm đạo với Chúa Giêsu. Ngài đã chịu nhiều đau đớn sau Bữa Tiệc Ly trên núi Dầu. Và vào thời điểm cuối đời, Chúa Giêsu đã trải qua khổ hình trên thập giá ở núi Sọ.
![]() |
Nhà thờ Santa Maria della Pietà |
Núi cao không những được xem là biểu tượng cho quyền uy và sức mạnh của Ðấng Tối Cao mà còn là một nơi đầy sức thu hút đối với loài người. Mỗi khi con người chinh phục được một ngọn núi, một cảm giác vui mừng không thể nào diễn tả được tràn ngập tâm trí họ, vì đã vượt qua nhiều thử thách và hưởng được ân phúc của Thiên Chúa. Ðối với một tín hữu, cảm giác này biến thành sự biết ơn, và không ngạc nhiên khi nhiều người xưa quyết định xây các công trình Công giáo trên những đỉnh núi cao. Ðây luôn là cách nói lời “tri ân” đối với đấng tạo hóa đã dựng nên khung cảnh đẹp ngất ngây đến thế.
![]() |
Tu viện thánh Rosalia |
Với cách suy nghĩ trên, những tín hữu Kitô giáo trong nhiều thế kỷ đã nhận ra cảm giác thiêng liêng này và quyết định chọn những nơi cao nhất để bày tỏ lòng thành kính của mình. Họ chấp nhận vượt bao gian khó, tìm đến những địa điểm cheo leo, tuy hiểm trở nhưng có khung cảnh đẹp ngất ngây, ngày ngày nhẫn nại xây dựng Nhà Chúa. Tại Ý cũng không ngoại lệ, nhiều công trình đã và tiếp tục mọc lên trên các địa điểm tuyệt mỹ dường như có thể nâng linh hồn của con người “đến thiên đàng”, theo chân phước Pier Giorgio Frassati (1901-1925) từng nói.
GIANG VÔ YÊN
Bình luận