“Công trạng chữ Quốc ngữ” của giáo sĩ dòng Tên Alexander Rhodius đã bị nhà cầm quyền thuộc địa nhận vơ cho Pháp; nhiều thế hệ người Việt Nam sau này cũng tưởng như vậy.

Cách đây chừng mấy năm, có một cuộc hội thảo nêu vấn đề linh mục Ðắc Lộ (Alexander Rhodius [1]) không phải là người đầu tiên soạn ra bộ chữ Quốc ngữ. Kỳ thực, nó chẳng khác nào “gõ vào cánh cửa đã mở”, vì vấn đề này “mở” từ...

“Chữ Quốc ngữ dễ học, dễ đọc, dễ nhớ”, quý bạn có ngờ rằng, đó lại đang là cách lập luận của một số người… dè bỉu chữ Quốc ngữ? Họ cho rằng chữ Quốc ngữ chỉ như vậy thôi, “dễ học, dễ đọc, dễ nhớ” thuộc về công dụng,...

Trước hết, xin chú ý rằng, về mặt tiếng nói: “thờ lạy”, đây hoàn toàn thuộc Nam âm (quốc âm) của chúng ta. Âm Hán - Việt không có, mà chỉ có những chữ đồng nghĩa, như “sùng bái” 崇拜, “sùng phụng” 崇奉, “lễ bái” 禮拜…

Có thể nói ngay, nếu nhận định như tựa bài là cố ý nhập nhằng về khái niệm, khi quy hết thảy văn - hóa - người - Việt chúng ta chỉ vào mỗi vốn liếng chữ Hán.

Hẳn nhiều người sẽ giật mình khi tôi dùng cụm chữ “lang thang”, “đứng ngoài lề” dành cho tiếng Việt yêu quý của chúng ta. Những ghi chú nêu ra sẽ gây bất ngờ ít nhiều đối với nhận thức phổ thông trong xã hội (ngoại trừ những nhà nghiên...