Bên hiên, giàn khổ qua đầy hoa vàng thơm ngát quyện vào gió chướng. Năm nào ba tôi cũng trồng hai đợt khổ qua đón Tết. Một đợt gieo hạt vào cuối tháng Mười Âm lịch để thu hoạch trái, một đợt trồng gần đầu tháng Chạp nơi hàng rào quanh nhà để lấy hoa.
Tuổi thơ tôi gắn liền với hoa khổ qua nơi nhà bà nội. Tôi vẫn nhớ ngày theo nội đi trồng khổ qua trên những luống đất đã được ba tôi cuốc xới. Nội chuẩn bị hột giống đã ngâm nảy mầm, dạy tôi cách vùi hột trong đất, xong phủ lớp rơm mỏng để che lại. Một tuần sau tỉa bỏ các cây sinh trưởng kém, chỉ chọn để lại cây khỏe, mập mạp. Khi dây khổ qua ra nhiều rễ, thân dài khoảng một mét thì nội làm giàn hình chữ A, vài hôm sau lại bấm ngọn để đâm nhiều tược. Khổ qua có hoa vàng thắm và thơm nhẹ, nhất là vào buổi chiều tối.
Đọt khổ qua non nấu canh tép tươi quết cùng hành lá, nêm tiêu thơm, vị đắng nhưng ngon tuyệt vời, lại nên vị thuốc nam tốt cho sức khỏe. Trái khổ qua xào trứng vịt rất bắt cơm. Tôi thích món khổ qua bào mỏng phơi một nắng rồi chiên giòn của nội. Tết đến, ngoài món khổ qua dồn thịt mà nhà ai cũng có, nội tôi còn làm dưa chua khổ qua với tỏi ớt gừng, giải ngán cho món thịt mỡ.
Bây giờ nội tôi đã về với Chúa, chị em tôi quây quần cùng má làm mứt khổ qua với những câu chuyện yêu thương nhắc nhớ nội. Chúng tôi ra vườn chọn những trái khổ qua suôn đẹp, xanh tươi, không lớn quá cũng không nhỏ quá, để mỗi trái chia thành tám miếng đều nhau. Sau khi rửa sạch, bỏ đầu và ruột, cắt miếng rồi ngâm nước, chụm năm cây tăm xăm đều miếng khổ qua, vắt hết mùi hăng và vị đắng. Lại ngâm nước vôi lắng trong hai giờ, tiếp tục vắt xả nhiều lần, rồi chần qua nước sôi, vớt ra ngâm nước. Vắt ráo khổ qua, ướp đường cát theo tỷ lệ, đem phơi nắng hai ngày, đậy lớp vải mùng mỏng để tránh ruồi, bụi... Những miếng khổ qua thấm đường xanh, giòn, được sên với nước cốt lá dứa bằng lửa nhỏ. Sên thật đều tay đến khi đường cạn khô thì tắt bếp và tiếp tục đảo, đường bám vào miếng khổ qua thật đẹp mắt, lại để ra sàng phơi thêm một nắng thật ráo rồi mới cất vô hũ.
Những miếng mứt khổ qua thơm ngon, xanh dẻo được má tôi xếp vào dĩa, trân trọng đặt lên bàn thờ. Tôi như thấy nội đang mỉm cười, hương thơm hoa khổ qua ngoài bờ tường rào theo gió thoảng từng đợt vào nhà, ngỡ đang ở cái thời thơ bé cùng nội bên luống khổ qua xưa.
Mùa Xuân của tôi là những yêu thương quyện cùng hương vị khổ qua mộc mạc quê nhà.
Lê Thị Ngọc Nữ
Bình luận