“Mùa gặt” Sách Hay năm 2020

Tiếp nối thành công của 9 mùa giải trước, sáng 27.9.2020, lễ công bố Giải Sách Hay lần thứ X, năm 2020 do Viện Giáo dục IRED, Dự án Khuyến đọc Sách Hay và Sáng kiến OpenEdu đồng tổ chức đã diễn ra tại TPHCM.

Với chủ đề “Hành trình 10 năm Khuyến đọc”, 7 hạng mục được vinh danh lần này bao gồm các lĩnh vực: sách nghiên cứu, giáo dục, kinh tế, quản trị, văn học, thiếu nhi và phát hiện mới. Ở mỗi hạng mục đều có sách viết và sách dịch.

Tham gia hội đồng xét tuyển mùa giải năm nay là 35 chuyên gia hàng đầu trong từng lĩnh vực, gồm Giáo sư Chu Hảo, nhà nghiên cứu triết học Bùi Văn Nam Sơn, nhà hoạt động giáo dục Giản Tư Trung, Tiến sĩ Bùi Trân Phượng, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, Tiến sĩ Quách Thu Nguyệt, nhà thơ Trần Đăng Khoa, nhà văn Nguyên Ngọc… Sau hơn 5 tháng làm việc, ban xét tuyển đã chọn ra 15 tựa sách xứng đáng nhất.

Cụ thể, ở hạng mục Sách Nghiên cứu, giải sách hay thuộc về tác phẩm Làng mạc ở châu thổ sông Hồng (Tác giả Nguyễn Tùng và Nelly Krowolski) và dịch phẩm Sự kiến tạo xã hội về thực tại (Tác giả Peter L. Berger và Thomas Luckmann; Dịch giả Trần Hữu Quang và nhóm dịch giả).

Ở hạng mục Sách Giáo dục, hai tác phẩm đạt giải là Giáo dục Việt Nam học gì từ Nhật Bản (Tác giả Nguyễn Quốc Vương) và dịch phẩm Biện hộ cho một nền Giáo dục Khai phóng (Tác giả Fareed Zakaria; Dịch giả Châu Văn Thuận). Trong hạng mục Sách Kinh tế, 2 tựa sách được vinh danh là Thần kỳ Kinh tế Tây Đức (Tác giả Tôn Thất Thông) và dịch phẩm Sự Giàu và Nghèo của các Dân tộc (Tác giả Davis S. Landes; Dịch giả Sơn Phạm và Vũ Hoàng Linh).

Tương tự, hạng mục Sách Quản trị, hai cuốn sách đạt giải là Lý thuyết trò chơi và ứng dụng trong quản trị - kinh doanh (Tác giả Lê Hồng Nhật) và dịch phẩm Định hình cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (Tác giả Klaus Schwab; Dịch giả Nguyễn Vân và Thành Thép). Ở hạng mục Sách Thiếu nhi, sách đạt giải là tác phẩm Nhật ký của nhóc Alvin siêu quậy (Tác giả Nguyễn Khang Thịnh) và dịch phẩm Hành trình của cá Voi (Tác giả Michael Morpurgo; Dịch giả Trần Thị Minh Hiếu). Hạng mục Sách Văn học có Bộ sách Từ Dụ Thái Hậu (Tác giả Trần Thùy Mai) và dịch phẩm Chết chịu (Tác giả Céline; Dịch giả Dương Tường).

Riêng hạng mục Sách Phát hiện mới có 3 tựa sách đạt giải là Bộ sách 2 quyển mang tên Nguyễn Văn Tường và cuộc chiến chống đô hộ Pháp của Nhà Nguyễn (Tác giả Nguyễn Quốc Trị); dịch phẩm Vũ Dạ Đàm - Tự truyện Shibusawa Eiichi (Tác giả Shibusawa Eiichi; Dịch giả Nguyễn Lương Hải Khôi); Dịch phẩm Những tìm sâu Triết học (Tác giả Ludwig Wittgenstein; Dịch giả Trần Đình Thắng).

Theo thông tin từ ban tổ chức, Giải Sách Hay hàng năm thu hút đông đảo thí sinh thuộc nhiều lứa tuổi. Đặc biệt trong mùa giải năm nay, người tham gia lớn tuổi nhất là ông Nguyễn Đình Đầu (100 tuổi), và thí sinh nhỏ tuổi nhất mới 13 tuổi là em Nguyễn Khang Thịnh (học sinh lớp 7C11, trường THCS Nguyễn Siêu, Hà Nội). Đạt giải ở hạng mục Sách Thiếu nhi với tác phẩm Nhật ký của nhóc Alvin siêu quậy, Thịnh cho biết tác phẩm của em được gợi hứng từ những bộ truyện nổi tiếng như Nhật ký chú bé nhút nhát, Nhóc Nicolas. Thông qua nhân vật chính Alvin, câu chuyện muốn chuyển tải đến độc giả thông điệp: “Mong muốn trẻ em được người lớn lắng nghe, học sinh được giáo viên tôn trọng những ý tưởng của bản thân, để được vui vẻ và là chính mình”. Thịnh chia sẻ thêm rằng: “Khả năng và sự sáng tạo của trẻ em là vô hạn. Xin đừng để trẻ em phát triển theo hướng giáo dục rập khuôn. Tin rằng các bạn nhỏ có thể làm được những điều phi thường nếu được tin tưởng, động viên và định hướng đúng”.

Sau mục vinh danh các tác giả, tác phẩm đạt Giải Sách Hay, đông đảo các tham dự viên là giới thức giả, giới doanh nhân, nhà giáo, nhà báo, các độc giả trẻ mê sách đã có buổi trao đổi thân tình với nhiều góc nhìn đa chiều về vai trò quan trọng của sách, những thay đổi tích cực về thói quen đọc sách của người Việt trong một thập niên qua, cùng những thông điệp sâu sắc lan tỏa từ những cuốn sách đoạt giải năm nay.

Theo Nhà giáo dục Giản Tư Trung (Viện trưởng Viện giáo dục IRED, thành viên Hội đồng traoGiải Sách Hay), mục đích của Giải Sách Hay là “Góp phần lựa chọn sách hay nhằm khuyến đọc sách hay, đồng thời gợi mở những xu hướng đọc sách, viết sách, dịch sách và làm sách tiến bộ. Mong rằng Giải Sách Hay thường niên sẽ là một kênh để góp phần làm nổi bật hơn vai trò của sách, góp phần ‘khuyến đọc sách hay’ và kéo mọi người đến với sách nhiều hơn. Đồng thời Giải Sách Hay cũng thể hiện phần nào sự tri ân của cộng đồng, của bạn đọc đối với những đóng góp lặng thầm nhưng hết sức ý nghĩa của những tác giả, dịch giả và các đơn vị làm sách, nhà xuất bản, vì họ đã mang đến cho chúng ta những cuốn sách quý này”.

Nhà giáo dục Giản Tư Trung phát biểu tại buổi lễ trao giải

Nhận định về vai trò của sách đối với phong trào khuyến đọc hiện nay, Nhà văn - Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyên Ngọc (Thành viên Hội đồng traoGiải Sách Hay) cho biết: “Tình hình sách trên thị trường nay đã phong phú hơn nhiều, nhưng cũng như mọi sự ở đời, phong phú bao giờ cũng đi đôi với phức tạp. Giải Sách Hay bên cạnh mục đích hỗ trợ, gợi ý cho người đọc tìm được sách đáng đọc trong rừng sách bây giờ, còn góp phần nâng cao thị hiếu đọc (một phần quan trọng của văn hóa đọc) và đặc biệt nhắm đến những người, những cơ quan làm sách tốt, sách hay. Chính những người này lặng lẽ mà lại tác động rất nhiều đến người đọc, qua việc đưa sách nào ra thị trường. Cho nên cũng có thể nói cuộc thi là một kiểu ‘phê bình văn học’ (cả văn hóa nữa - tất nhiên nếu nó được tổ chức tốt), một sự lên tiếng về việc viết sách, làm sách và đọc sách. Có thêm Giải Sách Hay, đời sống văn hóa sẽ vui hơn, sôi nổi hơn, sẽ góp phần thu hút nhiều hơn sự quan tâm của mọi người đến sách và đọc sách”.

Bích Vân