Đang thời điểm tháng chạp (12 Âm lịch), còn gọi là “tháng củ mật”, nghĩa là đã sắp hết năm Bính Thân, chuẩn bị nghênh xuân Đinh Dậu, người người bươn chải lo Tết.
Nhưng lo cái gì? Ngày xưa trong xã hội cổ truyền khi việc phân biệt giàu nghèo chưa cao, mặt bằng dân cư còn đồng đẳng, có lẽ tiêu chí đầu tiên là lo sao cho cái Tết được ăn no mặc ấm. Bởi vậy mới có câu “Đói ngày giỗ cha, no ba ngày Tết”. Tết là phải no đủ dù đói kém, giáp hạt, mất mùa trước đó. Lo Tết trong bầu khí xưa vẫn thấy rõ trong xã hội ngày nay ở bộ phận dân nghèo, nhất là giới bình dân và lao động làm thuê. Họ phải chắt chiu từng đồng, gồng mình lo liệu cho gia đình. Đâu đó vẫn văng vẳng điệp khúc “mẹ ơi, con Xuân này vắng nhà” vì không đủ tiền tàu xe, quà cáp cho gia đình họ hàng ở quê. Đặc biệt với những người gốc Bắc lại làm việc tại miền Nam, trong các khu chế xuất và công nghiệp, việc sum họp gia định dịp Tết ở quê luôn là một thứ xa xỉ với họ. Tết không khác ngày nghỉ là bao, họ chỉ cần đầm ấm yên vui tại các khu nhà trọ...
Riêng nhóm giàu thì thời nào cũng thế. Họ lo Tết không phải chỉ ăn no mặc ấm mà cần phải ăn ngon, mặc đẹp, sành điệu và thời thượng. Đích đến của những người giàu trong mua sắm là siêu thị, quần áo thương hiệu nổi tiếng, những nhà hàng sang trọng và thậm chí là những chuyến du lịch đắt tiền. Tết của họ mạng đậm phong cách hiện đại, không còn giống với truyền thống xưa. Ví như bánh chưng thì đặt, chứ không phải luộc bánh, trông bánh; họ uống rượu Tây chứ không dùng cuốc lủi; chơi đào thế, đào rừng chứ không sử dụng đào phai, đào bích... Bởi vậy nhiều người nghèo nghe về việc “lo Tết” của người giàu mà thấy tủi thân.
Riêng Tết này công chức khá thanh thản vì đã có lệnh cấm biếu quà sếp. Thủ tướng đã chỉ đạo “tất cả hệ thống hành chính không chúc Tết lãnh đạo, không biếu xén, không phong bì...”. Bởi vậy về mặt quan phương mà nói, dân công chức cũng đỡ khổ sở hơn trong việc săn lùng những món quà độc lạ làm hài lòng cấp trên, nhằm được đề đạt, cất nhắc, thăng tiến. Có lẽ nhiều người âm thầm tâm đắc với chỉ thị này. Một món quà Xuân thật ý nghĩa!
Ai cũng lo Tết theo cách của mình. Tuy nhiên người ta có cảm giác rằng, trong xã hội hiện đại ngày nay, không ít người mệt mỏi, thậm chí có những người sợ Tết, không mong Tết như trẻ con thủa trước. Bởi lo xong cái Tết, kết thúc một vòng quay trong năm, cũng là lúc người ta phải đối diện với trăm thứ tơ vò sau Tết như công nhân bỏ việc, kẹt xe, nhỡ tàu, phờ phạc vì bia rượu, bội chi tài chính...
Xem ra những mối lo hậu Tết cũng rất đáng sợ!
Ngô Quốc Đông
Bình luận