Những ngày tháng 5, trong hành trình thăm các điểm lịch sử trên đất Ðiện Biên, rất đông du khách trên mọi miền đất nước có dịp tìm hiểu cụm di tích chiến thắng Ðiện Biên Phủ. Thuận lợi là các điểm tham quan như đồi A1, hầm Ðờ Cát, tượng đài chiến thắng Ðiện Biên, nghĩa trang liệt sĩ quốc gia A1… đều nằm trong thành phố. Trong số các điểm đến đậm dấu ấn lịch sử này thì Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Ðiện Biên Phủ “ít tuổi” nhất, vì chỉ mới bắt đầu đón khách từ năm 2014. Tuy nhiên, lại là điểm dừng chân lý thú cho những ai muốn tìm hiểu tổng quan về Chiến dịch Ðiện Biên Phủ lừng lẫy.
Để kỷ niệm mốc thời gian 70 năm làm nên Chiến dịch Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, tỉnh Điện Biên có rất nhiều hoạt động chào mừng. Trước nhu cầu khách tham quan tăng cao trong dịp cao điểm, đặc biệt là dịp nghỉ lễ 30.4 và 1.5, ngoài mở cửa phục vụ khách như lệ thường, Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ cũng tổ chức đón tiếp khách tham quan một số buổi tối trong tuần. Khách có thể ghé vào buổi tối từ 19g30 đến 21g các ngày thứ Sáu, thứ Bảy, từ ngày 1.4 đến 31.5 và thêm ngày 6 và 7.5. Trải nghiệm thăm bảo tàng vào buổi tối khá mới lạ và giúp nhiều du khách thong dong hơn. Thời gian tham quan đặc biệt này khá xa lạ với nhiều bảo tàng trong nước. Với thiết kế giống chiếc mũ nan phủ lưới ngụy trang của bộ đội năm xưa, buổi tối diện mạo bảo tàng có phần lung linh hơn bởi hệ thống đèn điện. Vào ban ngày, bảo tàng cũng không kém sức hút khi có những mảng xanh mướt mắt, với rất nhiều loại hoa, cây được chăm sóc tỉ mỉ… Bảo tàng nằm trên đường Võ Nguyên Giáp (phường Mường Thanh, thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên), là công trình được tỉnh Điên Biên đầu tư quy mô, hiện đại, khởi công xây dựng từ tháng 10.2012 trên diện tích 22.000m2 và chính thức mở cửa đón khách vào ngày 5.5.2014, sau 19 tháng thi công. Năm 2014 cũng là dịp mừng 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Bảo tàng có 2 tầng, trong đó tầng hầm là không gian học tập, tương tác và các dịch vụ khác. Tầng nổi là không gian trưng bày trọng tâm gắn với chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.
Bức tranh Chiến dịch Điện Biên Phủ được nhận định là bức tranh toàn cảnh quy mô lớn nhất Đông Nam Á. Bức tranh có chiều dài lên đến 132m cùng phần mái vòm cao liền kề, tạo thành một bề mặt tranh ước tính lên đến trên 3.200m2. Nhờ cách thể hiện đặc biệt này mà Chiến dịch Điện Biên Phủ được tái hiện bởi 4.500 nhân vật giữa chiến trận bi tráng. Với chất liệu acrylic trên nền vải toan, bức tranh được vẽ liên hoàn theo một vòng tròn trong không gian 360 độ, cao 20,5m, dài 132m, đường kính 42m, kết hợp nghệ thuật phù điêu và sắp đặt hiện vật. Nội dung cũng được chia thành 4 trường đoạn: Toàn dân ra trận; Khúc dạo đầu hùng tráng; Cuộc đối đầu lịch sử và Chiến thắng Điện Biên. Sản phẩm được hoàn thiện bởi hơn 200 họa sĩ trong 2 năm 2019-2021, đã được trao giải nhất Giải thưởng Hội Mỹ thuật Việt Nam năm 2022.
Một điểm gây ấn tượng khi xem tranh là cách trình chiếu bằng thuyết minh 4 trường đoạn, kết hợp với hiệu ứng âm thanh, ánh sáng. Giọng thuyết minh truyền cảm của nhân viên bảo tàng quyện với phần âm nhạc tạo nên sự sinh động, thu hút và cả yếu tố bất ngờ với du khách. Điều này góp phần tăng thêm trải nghiệm, giúp du lịch lịch sử trở nên bớt khô khan.
Ngoài điểm nhấn bức tranh Panorama thì ở tầng nổi của bảo tàng với diện tích trưng bày rộng rãi lên đến 1.250m2 còn có hàng ngàn tài liệu, hiện vật (nhiều chất liệu), hình ảnh, bản đồ. Tất cả được sưu tầm trong 70 năm qua, nay trưng bày sắp xếp khá hiện đại, khoa học và có tính thẩm mỹ cao, tiện quan sát. Bảo tàng với cách thay đổi luân phiên các hiện vật theo từng chủ đề trong năm phần nào khiến lượng thông tin, hình ảnh với du khách dường như luôn có điểm mới. Theo Ban quản lý bảo tàng, trong số 5.000 hiện vật gốc, bảo tàng chỉ trưng bày khoảng 1.000. Số còn lại được cất giữ và hằng năm sẽ thay thế theo chủ đề. Mỗi hiện vật trưng bày đều có chú thích đầy đủ các thông tin đã làm nổi bật một câu chuyện, một giai đoạn lịch sử. Được biết, để tạo sự đa dạng, phong phú thu hút khách tham quan, hàng năm bảo tàng sưu tầm, trưng bày, bổ sung các tài liệu, hiện vật tiêu biểu…
Lượng du khách đến Điện Biên nói chung và Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ nói riêng tăng cao từ đầu tháng 4. Bảo tàng thực sự trở thành điểm dừng chân để ngắm nhìn sự tái hiện chân thực, đầy đủ về Chiến dịch Điện Biên Phủ 70 năm trước.
Minh Minh
Bình luận